اختراع اینترنت زندگی بشر را به کل تغییر داد و امکانات زیادی برای رشد و گسترش مشاغل مختلف فراهم کرد. نسخه اولیه وب، شبیه یک روزنامه بود که کاربران می‌توانستند اطلاعات تولید شده توسط سازمان‌ها و شرکت‌ها را در آن مشاهده و مطالعه کنند. با گسترش تکنولوژی، نسل دوم اینترنت به وجود آمد که در آن، کاربران در کنار سازمان‌ها قادر به تولید و انتشار محتوا بودند. در حال حاضر، بسیاری از اپلیکیشن‌های حوزه وب از نسل دوم هستند. وب 3 نسل جدید اینترنت و به عبارتی اینترنت آینده است که قرار است در طول زمان پیاده شده و امنیت، سرعت، حریم خصوصی و کیفیت بالای خدمات اینترنتی را برای بشریت فراهم کند. در این مقاله، سوال وب 3 چیست با بررسی نسل‌های قبلی اینترنت، تکنولوژی‌های تشکیل دهنده وب سه و برخی از اپلیکیشن‌های موجود پاسخ داده میشود.
فهرست مطالب
بررسی انواع وب(WEB )
1- وب یک(WEB 1.0 )
در بخش وب 3 چیست گفتیم که نسل‌های قبلی اینترنت تاثیر زیادی در زندگی انسان‌ها داشته‌اند. در این بخش می‌خواهیم نسل اول اینترنت و تاثیرات آن را بررسی کنیم. وب 1 نسل اول اینترنت جهانی است که در آن تولید کنندگان محتوا بسیار کم بودند و معمولا شرکتهای بزرگ این کار را بر عهده داشتند. بیشتر مردم در نسل اول اینترنت مصرف‌کننده بودند به این معنی که می‌توانستند از اطلاعات منتشر شده توسط شرکت‌ها استفاده کنند. در وب 1 صفحات وب شخصی به صورت وبلاگ بسیار رایج بودند. این صفحات عمدتا استاتیک بودند و در سرویس‌های میزبان وب رایگان ساخته می‌شدند.
در نسل اول اینترنت، تعامل بین کاربران وجود نداشت و رابطه به صورت تولید‌کننده و مصرف‌کننده تعریف شده بود. به دلیل عدم وجود ارتباط بین کاربران، سرعت رشد اینترنت در این دوره بسیار کم بود و به‌روزرسانی اطلاعات وب‌سایت‌ها دیر به دیر صورت میگرفت. به طور کلی ویژگی‌های وب 1 را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد.
- صفحات ثابت و استاتیک هستند.
- انتشار اطلاعات تنها از سمت سرور و مالک وب‌سایت امکان‌پذیر است.
- بیشتر صفحات تنها قابلیت خواندن دارند و امکان نوشتن نطر یا ایده در آنها وجود ندارد.
- تمرکز بیشتر بر روی شرکت‌ها است.
بازار رمزارزها بازار پرنوسان و پرریسکی است که فعالیت در آن بدون دریافت آموزش ارز دیجیتال منجر به ضررهای جبران ناپذیر میشود. به دلیل اهمیت این موضوع، فرادرس فیلم آموزش مقدماتی ارزهای دیجیتال یا رمزارزها را تدوین کرده که لینک آن در ادامه آمده است.
معایب وب 1 و وب 2
برای پاسخ به سوالِ ضرورت و اهمیت ایجاد وب 3 چیست ابتدا باید معایب و نسل‌های قبلی اینترنت را بررسی کنیم. همانطور که در بخش‌های قبلی گفته شد، وب 2 برای حل مشکلات وب 1 ایجاد شد. با ظهور وب 2 امکان فعالیت در فضای وب برای بسیاری از کاربران فراهم شد. در وب 1 و 2 افراد و کسبوکارها برای ارتباط و کار با طرف‌های مختلفی که نمی‌شناسند، از طریق واسطه‌ها اقدام میکنند و وجود واسطه‌ها، هزینه و زمان انجام فعالیت‌ها را به طور چشمگیری کاهش داد.
وب 2 امکان ایجاد کسب‌وکارهای بین‌المللی را فراهم کرده است. امروزه میلیاردها کاربر در برخی از بستر‌های وب 2 با همدیگر فعالیت میکنند که نشان‌‌دهنده اهمیت آن است. در حال حاضر، بسیاری از کاربران به شدت به این بستر‌ها وابسته هستند و این ریسک بزرگی برای بسیاری از شرکت‌ها و افراد به حساب می‌آید چرا که بستر، قدرت تخریب هر کسب‌و‌کاری را در بستر خود دارد. در حالی که تعاملات امروزی در مقیاس جهانی به راحتی و سریع اتفاق می‌افتد و این یک مزیت بزرگ است، تبلیغات دیجیتال در بستر‌های مذکور ارزش 200 میلیارد دلاری دارد که در آن اطلاعات کاربران به عنوان محصول مورد استفاده قرار میگیرد.
با این تفاسیر، بزرگترین عیب اینترنت نسل دوم، تجمع قدرت در دست شرکتهای واسطه است. نقش این شرکت‌ها به عنوان واسطه برقرای اعتماد بین افراد است، اما امروزه خود این شرکت‌ها تبدیل به یک عامل خطرناک برای کاربران شده‌اند. به طور کلی موارد زیر را میتوان به عنوان معایب و نقصان‌های اینترنت نسل 1 و 2 مطرح کرد.
- مالکیت شرکت‌ها بر اطلاعات کاربران
- امکان سانسور و حذف اطلاعات کاربران
- امکان منع کاربران از فعالیت در بستر مورد نظر
- عدم وجود سیستم پرداخت کارا
- فروش اطلاعات کاربران و نقض حریم خصوصی افراد
- تغییر ذائقه افراد با کانالیزه‌کردن محتواها در بستر وب
وب 3 به منظور رفع این مشکلات و ارئه نسل جدیدی از اینترنت که در آن قانون‌گذاری و مالکیت کار در اینترنت باهمه است، ایجاد شده است. اما ویژگی‌های وب 3 چیست و چه تکنولوژی‌هایی در پدید آمدن آن موثر هستند. در ادامه به بررسی پاسخ این سوال می‌پردازیم.
2- وب دو (WEB 2.0 )
همانطور که در بخش وب 1 چیست گفته شد، نسل اول اینترنت تمرکز خود را بر روی فعالیت شرکت‌ها گذاشته بود و افراد عادی در گسترش و بهبود آن نقشی نداشتند. وب 2 به وب‌سایت‌های جهانی اشاره دارد که در آنها محتوای تولید شده توسط کاربران مطرح است. در این وب‌سایت‌ها، قابل استفاده بودن اطلاعات توسط کاربران و همچنین امکان ایجاد تعامل و همکاری بین کاربران مختلف اهمیت زیادی دارد و به همین دلیل، به این نسل از اینترنت وب اجتماعی و مشارکتی نیز گفته میشود.
وب 2 اینترنتی است که در حال حاضر با آن روبه‌رو هستیم. در وب 2 اینترنت تحت سلطه شرکتهای بزرگ است. این شرکت‌ها امکان ارتباط افراد با یکدیگر و به اشتراک‌گذاری اطلاعات مختلف را برای کاربران فراهم میکنند اما در عوض اطلاعات شخصی آنها را در اختیار دارند که میتوانند از آنها برای مقاصد مختلف اقتصادی، سیاسی و فرهنگی استفاده کنند. استفاده از امکانات نسل دوم وب، منوط به پذیرفتن قوانین شرکت‌ها است و این شرکت‌ها میتوانند با هر دلیل درست و اشتباهی، فعالیت کاربران را محدود کنند. ویژگی‌های وب 2 را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد.
- صفحات دینامیک (پویا ) هستند.
- انتشار اطلاعات هم از سمت سرور و هم از سمت کاربران وجود دارد.
- امکان خواندن و نوشتن همزمان در صفحات وجود دارد.
- تمرکز بیشتر بر روی کاربران است.
- بیشتر تغییرات در ظاهر وب رخ داده و تغییرات زیادی در پس زمینه ساخت وب‌سایت‌ها و برنامه‌ها صورت نگرفته است.
وب 2 شامل تعداد زیادی ابزار و بستر آنلاین است که در آنها، افراد دیدگاه‌ها، نظرات، افکار و تجربیات خود را با دیگران به اشتراک می‌گذارند. این برنامه‌ها، تمایل بیشتری به تعامل با کاربران دارند و به همین دلیل اشخاص در این وب‌سایت‌ها تنها کاربر نیستند بلکه مشارکت‌کننده محسوب میشوند. کاربران میتوانند با ایجاد وب‌سایت یا پیج کاربری خود در بستر‌های مختلف، اطلاعات متنوع متنی، تصویری و ویدیویی منتشر کنند، با دیگران ارتباط بگیرند، نظر خود را در مورد اتفاقات مختلف بیان کنند و در نهایت، تجارت خود را گسترش دهند. در ادامه مقاله وب 3 چیست معایب این دو نسل اینترنت را بررسی می‌کنیم.
3- وب سه (WEB 3.0 )
وب 3 به طور خلاصه نسل بعدی اینترنت و یک تغییر پارادایم به سمت اینترنت دموکراتیک و غیرمتمرکز است. وب 3 از طریق فناوری‌های جدید مانند : بلاک چین (Blockchain )، واقعیت مجازی (ٰٰVirtual Reality )، واقعیت افزوده(Augmented Reality )، هوش مصنوعی (Artificial Intelligence ) و سایر فناوری‌های ایجاد شده در حوزه رمزارزها مانند : متاورس (Metaverse ) و توکن‌های غیرقابل معاوضه(NFT ) ، تعریف میشود. وب سه با استفاده از این تکنولوژی‌ها، نگاه و ارزش‌گذاری کاربران را نسبت به اینترنت بطور کلی تغییر میدهد. میتوان گفت موضوع وب 3، ساخت اینترنت مردم است به این معنی که، مردم مالک اینترنت هستند و تمامی ابزارهای آن نیز در راستای خدمت به مردم طراحی میشود.
برای این‌که بدانیم اهمیت وب 3 چیست باید نگاهی کلی به تغییرات ایجاد شده توسط نسل‌های قبلی اینترنت در زندگی بشر داشته باشیم. تقریبا هیچ زمینه‌ای نیست که امروزه تحت تاثیر اینترنت و رشد آن قرار نگرفته باشد. در حوزه اقتصاد اینترنت عامل اصلی جهانی شدن اقتصاد و گسترش تجارت الکترونیک است. امروزه بخش فناوری که حاصل گسترش اینترنت است، حدود 25 درصد از شاخص ۵۰۰ شرکت برتر آمریکا را تشکیل میدهد که تاثیر شگرف اینترنت بر اقتصاد دنیا را نشان میدهد.
روابط اجتماعی یکی دیگر از بخش‌هایی است که تغییرات زیادی تحت تاثیر اینترنت داشته است. پیش از اختراع اینترنت، روابط اجتماعی بسیاری از افراد در دنیا محدود به افراد در نزدیکی محدوده جغرافیایی می‌شد اما به کمک اینترنت، امروزه افراد از سراسر دنیا میتوانند با هم دوست شوند، پیام مبادله کنند و اطلاعات مختلفی باهم دیگر به اشتراک بگذارند. در ادامه به بررسی دو نسل قبلی اینترنت می‌پردازیم تا از این طریق شرح مناسب تری برای وب3 بیان نماییم.
ویژگی‌های وب سه(WEB 3.0 )
در حالی که همچنان موج وب 2 در حال رشد است و بسیاری از فعالیت‌های انسانی در این بستر انجام میشود اما اولین نشانه‌های رشد وب 3 نیز در برنامههای کاربردی اینترنتی قابل مشاهده است. وب 3 برای اولین بار توسط : تیم برنرز- لی (Tim Berners-Lee ) مخترع اینترنت، به معنای اینترنت معنایی ، (Semantic Web ) معرفی شده است. منظور برنرز از این نام‌گذاری، اینترنتی است که در آن استفاده از کاراکترهای مختلف برای وب معنادار است و با استفاده از آن، تعامل کاربران و ماشین‌ها در اینترنت بهبود میابد. اگرچه این ویژگی می‌تواند به عنوان یکی از ویژگی‌های وب سه عنوان شود ولی مشخصه اصلی آن نیست. ویژگی‌های اصلی وب 3 شامل موارد زیر است.
1-متن‌باز بودن (Open Source )
پروژههای وب 3 بر بستر‌های متن باز (Open Source ) و توسط مجموعه‌ای از توسعه‌دهندگان ساخته میشوند و به همین دلیل استفاده از آنها رایگان است و توسعه آن توسط همه افراد در جهان قابل انجام است.
2-بدون نیاز به اعتماد (Trustless )
در وب 2 اعتماد بین افراد و سازمان‌های مختلف به وسیله نهادهای واسط امکان پذیر شده است. در وب 3، خود سیستم شرایطی را فراهم میکند که افراد بدون نهاد واسطه بتوانند فعالیت‌های خود را بدون نیاز به اعتماد به طرف مقابل انجام دهند.
3-بدون نیاز به اجازه (Permissionless )
برای حضور و فعالیت در پروژههای وب 3 نیازی به اجازه گرفتن از شخص یا سازمان خاصی نیست. نحوه حضور و استفاده از امکانات در این پروژهها کدنویسی شده و افراد با پیروی از این قوانین به راحتی میتوانند در بستر شبکه فعالیت داشته باشند.
4-سیستم مالی مجزا
در پروژههای وب 2 انجام فعالیت‌های اقتصادی مستقیم ممکن نیست و برای این منظور، اشخاص باید از نهادهای واسط مالی مثل بانک‌ها و موسسات مالی کمک بگیرند. در پروژههای وب 3، اپلیکیشن‌ها توکن مخصوص درون شبکهای دارند که میتوان از آنها برای پرداخت درون برنامه‌ای استفاده کرد.
5-حاکمیت مردم
در پروژههای وب سه حاکمیت شبکه با مردم است. با استفاده از سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز (Decentralized Automated Organization ) افرادی که توکن‌های هر شبکه را در اختیار دارند میتوانند پروپوزال خود را برای پیشرفت طرح ارائه کنند یا به پروپوزال‌های ارائه شده توسط دیگران رای مثبت یا منفی بدهد. اجرا یا عدم اجرای یک طرح در گرو کسب رای اکثریت خواهد بود.
6-حفظ حریم خصوصی
در وب 3 افراد مالک دادههای خود هستند و میتوانند در صورت لزوم آنها را عمومی منتشر کنند. در این فضا هیچ شخص یا سازمانی نمی‌تواند بدون اجازه شما به اطلاعات شخصی دسترسی داشته باشد.
نتیجه نهایی ایجاد چنین بستری برای اینترنت، هماهنگی بین فعالیت‌ها و ایجاد مشوق‌های مالی در بسیاری از بخش‌ها مانند تولید، خدمات، داده و محتوا است که می‌تواند بسیاری از مشکلات را در حوزه سلامت، غذا، امور مالی و سایر حوزه‌ها برطرف کند.
فن‌آوری های اصلی وب سه(WEB 3.0 )
وب 2 با پیشرفت‌های تکنولوژی در حوزه موبایل به وقوع پیوست. دسترسی مستمر به اینترنت در هر لحظه و هر مکانی با استفاده از گوشی، امکان پیاده سازی بسیاری از فعالیت‌های انسانی در بستر اینترنت را فراهم کرد. اگر چه گسترش فناوری‌های زیر ساختی اینترنت و موبایل در پیدایش وب 3 نیز موثر هستند اما تکنولوژی‌های اصلی وب 3 شامل موارد زیر است.
1-رایانش مرزی
منظور از رایانش مرزی (Edge Computing ) این است که بخشی از اطلاعات تولید شده در دستگاه‌های مختلف مانند گوشی و ماشین، به جای انتقال به مراکز داده برای بررسی و پردازش، در همان محل و در گوشی یا ماشین کاربران تجزیه و تحلیل شوند و تنها دادهها و اطلاعاتی که نیازمند محاسبات قوی هستند به مراکز مربوطه منتقل شوند. این تکنولوژی، از امتیازاتی قبیل : کاهش استفاده از سرورهای مرکزی، حفظ امنیت و حریم خصوصی کاربران و افزایش سرعت ارتباط بین افراد و دستگاه‌ها برخوردار است.
با استفاده از این تکنولوژی، بسیار از محاسبات در سخت‌افزارهای محاسباتی نظیر تلفن‌ها، رایانه‌ها، لوازم خانگی، حسگرها و وسایل نقلیه انجام میشود و همین مساله، امکان ایجاد و انتقال حجم بیشتری از داده را فراهم میکند. کاربرد عمده این تکنولوژی در اینترنت اشیا (IoT ) دیده میشود. جایی که در آن ماشین‌های مختلف داده تولید میکنند و از این طریق امکان ارتباط انسان با اشیا و اشیا با اشیا ایجاد میشود. این تکنولوژی، امکان مکانیزه شدن بسیاری از فعالیت‌ها را فراهم میکند. در دنیای وب 3 بدون وجود این تکنولوژی مدیریت و کنترل حجم عظیمی از اطلاعات غیرممکن است.
2-شبکه‌های غیرمتمرکز بلاک چین برای ذخیره و انتقال داده
شبکه داده غیرمتمرکز یا بلاک چین، امکان حفظ مالکیت دادهها را برای کاربران فراهم میکند. کاربران از طریق این شبکه‌ها میتوانند حریم خصوصی خود را حفظ و برای دادههای تولید شده خود قیمت و ارزش تعریف کنند. در دنیای بلاک چین ، رمزارزها ، سیستم اقتصادی غیرمتمرکز خلق میکنند که از دستکاری بانک‌های مرکزی در امان است است. بلاک چین از تجمع اطلاعات در دست شرکت‌ها و سازمان ها جلوگیری میکند و امنیت و کارایی شبکه را با استفاده از ساختار منحصر به فرد خود تضمین میکند.
بلاک چین‌ها بستری برای پیاده‌سازی قراردادهای هوشمند (Smart Contracts ) و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (Decentralized Apps ) هستند. این اپلیکیشن‌ها تمامی ویژگی‌های وب 3 را در خود دارند و امکان دسترسی افراد به امکانات مختلف وب را به صورت غیرمتمرکز فراهم میکنند. تقریبا تمامی کاربردهای روزمره اینترنت مانند بستر‌های مالی، شبکه‌های اجتماعی، مرورگرها، بستر‌های پخش موسیقی و بازی‌ها در اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز قابل اجرا است با این تفاوت که با استفاده از این اپلیکیشن‌ها، امنیت اطلاعات کاربران حفظ میشود و آنها میتوانند به صورت مستقیم به کسب درآمد از ارزهای دیجیتال بپردازند.
تکنولوژی بلاک چین علاوه بر فراهم کردن امکان انجام فعالیت‌های تعریف شده در وب 2 به صورت امن‌تر و سریع‌تر، امکان ایجاد پروژههای جدید را نیز فراهم میکند. دنیای متاورس یکی از این ایده‌ها است که با تلفیق تکنولوژی بلاک چین با تکنولوژی‌های واقعیت مجازی و افزوده هر روز پله پله به واقعی شدن نزدیک‌تر میشود. پروژههای ارز دیجیتال متاورس مختلفی در تلاش‌اند تا بتوانند دنیای مجازی با احساسات و شرایط بسیار مشابه با دنیای واقعی ایجاد کنند تا افراد با استفاده از سخت‌افزارهای مختلف بتوانند به آنها متصل شده و بسیاری از کارهای خود را از راه دور انجام دهند.
3-هوش مصنوعی
یکی دیگر از تکنولوژی‌های پایه‌ای وب سه هوش مصنوعی (Artificial Intelligence ) است. الگوریتم‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، الگوریتم‌هایی هستند که میتوانند نحوه‌ی فعالیت انسان‌ها را یاد بگیرند و از این طریق به پیش‌بینی و انجام اقدامات مفید در مواقع لزوم بپردازند. استفاده از هوش مصنوعی در بستر دادههای غیرمتمرکز موجود در وب 3 می‌تواند انبوهی از دادهها را بدون نیاز به دخالت شخص یا سازمان خاصی مدیریت و تحلیل کند.
با استفاده از این تکنولوژی، برنامههای کاربردی در بستر وب اهداف بسیار بیشتری نسبت به تبلیغات هدفمند موجود در وب 2 دنبال میکنند. هوش مصنوعی و بلاک چین میتوانند در کنار هم در حوزه‌هایی مانند مدل‌سازی و پیش‌بینی آب و هوا، طراحی دارو، بررسی جنس مواد و قراردادهای رسمی نیاز به یک سیستم متمرکز واسطه را به حداقل برسانند.
با این سه تکنولوژی و دیگر تکنولوژی‌های مکمل مثل اینترنت اشیا، واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، وب 3 آینده‌ای را فراهم میکند که در آن، کاربران و ماشین‌های توزیع شده قادر به تعامل با دادههای مختلف، یکدیگر، ارزش‌ها و طرف‌های مقابل هستند. این ارتباط از طریق بستری از شبکه‌های بلاک چینی همتا به همتا و بدون نیاز به وجود شخص ثالث انجام میشود. در نتیجه یک سیستم یکپارچه اینترنتی از شبکه‌های مختلف با محوریت انسان و حفظ حریم خصوصی و امنیت اطلاعات به وجود می‌آید.
مزایای و معایب WEB 3.0
مزایای وب 3 (WEB 3.0 )
همانطور که در بخش ویژگی‌های وب 3 چیست اشاره شد، نسل سوم اینترنت مزایای مختلفی دارد که از جمله آنها میتوان به موراد زیر اشاره کرد.
1-استفاده بدون نیاز به مجوز
هر شخصی در شبکه اجازه استفاده از خدمات شبکه را دارد و برای این کار نیاز به کسب اجازه از شخص یا سازمان خاصی نیست.
2-دسترسی آزاد
هیچ کس نمی‌تواند مانع دسترسی کاربران به شبکه شود و آن هارا محدود کند.
3-پرداخت های مالی با توکن
پرداخت‌ها با استفاده از توکن‌های شبکه بلاک چین و بدون استفاده از سیستم مالی متمرکز انجام میشود.
4-امکان ایجاداپلیکیشن‌های غیرمتمرکز
امکان ایجاد اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (Decentralized Apps | DApps ) در هر حوزه‌ای بر روی شبکه‌های بلاکچینی وجود دارد.
این ویژگی‌ها باعث میشوند که وب 3 نسبت به نسل‌های قبلی اینترنت غیرمتمرکزتر و امن‌تر باشد و به همین دلیل کاربران زیادی به آن جذب شوند. با این حال، همچنان پروژههای وب سه مشکلات زیادی دارد. در ادامه به سوال معایب و مشکلات وب 3 چیست پرداخته میشود.
5-حداقل رساندن نیاز به اعتماد
به حداقل رساندن نیاز به اعتماد برای هماهنگی فعالیت‌ها در مقیاس جهانی، اصلی‌ترین ویژگی وب 3 است. وب 3، دامنه و مقیاس تعاملات انسان و ماشین را بسیار فراتر از آن‌چه امروزه تصور میشود گسترش میدهد. این تعاملات شامل پرداخت‌های یکپارچه، انتقال دادههای مطمئن و جریان اطلاعات ارزشمند با تعداد زیادی از کاربران بالقوه در سراسر دنیا خواهد بود.
معایب وب 3 (WEB 3.0 )
وب 3 علی‌غم تمام مزایایی که دارد همچنان با معایب و مشکلات زیادی مواجه است. بیشتر این مشکلات را میتوان مشابه با مشکلات کلی ارزهای دیجیتال و فضای بلاک چین در نظر گرفت. وب سه برای این‌که بتواند به عنوان جایگزین وب 2 مورد استفاده قرار بگیرد باید بتواند این مشکلات را حل کند. از جمله مهم‌ترین معایب نسل سوم وب میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
1-مقیاس‌پذیری
سرعت تایید و ثبت تراکنش‌ها در بلاک چین به دلیل ماهیت غیرمتمرکز آنها پایین است. در بلاک چین برای این‌که اطلاعات تراکنش تایید و ثبت شود اطلاعات توسط تمامی کاربرها یا بخشی از آنها باید بررسی شده و در صورت تایید در دفتر کل نودها ثبت شود. مقیاس‌پذیری بلاک چین‌ها با توجه به الگوریتم اجماع بکار رفته در آن با یکدیگر متفاوت است. به عنوان مثال، بیت‌کوین با الگوریتم اجماع اثبات کار بین 5 تا 7 تراکنش در ثانیه را ثبت و تایید میکند در حالی که ارز دیجیتال سولانا با الگوریتم اجماع اثبات سهام می‌تواند بیش از 50 هزار تراکنش را در ثانیه پردازش کند.
2- نیاز به آموزش تخصصی
تعامل با برنامههای بلاک چینی به طور عام و اپلیکیشن‌های حوزه وب سه به طور خاص سخت است چرا که بسیاری از این بستر‌ها شامل مراحل مختلفی هستند که برای کار با آنها به اپلیکیشن‌های دیگر مثل کیف پول نیاز است. بنابراین، کار با این بستر‌ها نیاز به آموزش تخصصی دارد و این مساله می‌تواند مانعی برای پذیرش عمومی وب 3 باشد.
3-دسترسی سخت به اپلیکیشن‌های وب 3
در حال حاضر بسیاری از کاربران به اپلیکیشن‌های وب 3 دسترسی ندارند چرا که این پروژهها در مرورگرهای مدرن وب ادغام نشده‌اند. بسیاری از مالکان شرکتهای بزرگ فعال در حوزه وب 2 تمایلی به گسترش وب 3 ندارند، مگر این‌که خودشان بتوانند در این زمینه منافع خود را تامین کنند. این مساله ممکن است دسترسی به اپلیکیشن‌های وب 3 را دچار مشکلات بیشتری کند.
4-نبود پروژه قدرتمند بلاک چینی
برای راهاندازی وب 3 نیاز به فعالیت پروژههای مختلف است اما در نهایت، چند پروژه بسیار قوی باید بتوانند از بیشتر اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز پشتیبانی کنند تا :
- اولا کاربران بتوانند راحت‌تر با این برنامه‌ها تعامل کنند .
- ثانیا هزینه کمتری برای جابجایی بین پروژههای مختلف پرداخت شود.
جابجایی بین پروژههای مختلف علاوه بر مشکلات مالی و زمانی، مشکلات تکنولوژیک نیز دارد. در حال حاضر، پروژه‌هایی مانند اتریوم و پولکادات با استفاده از امکانات خود قابلیت تبدیل شدن به بستر اصلی وب 3 را دارند اما هنوز سرعت ثبت تراکنش در آنها در سطح وب نیست. بسیاری از پروژههای مقیاس‌پذیر مانند سولانا نیز تا حدود زیادی متمرکز هستند.
5-مشکلات قانون‌گذاری
پروژههای ارز دیجیتال وب 3 به دنبال حذف واسطه از کلیه فرآیندهای موجود در اینترنت هستند و انجام این موضوع بر بستر بلاک چین و به صورت غیرمتمرکز، دست دولت‌ها را از دخالت در امور جاری اپلیکیشن‌ها کوتاه میکند. این مساله اگرچه در برخی موارد به نفع کاربران است اما در موارد دیگر به ضرر آنها خواهد بود.
- شناسایی فعالیت‌های مجرمانه در وب 3
- دریافت مالیات از افراد
دو مساله عمومی مهم برای اداره جامعه و کشور است. غیرمتمرکز کردن فضای اینترنت امکان پیگیری فعالیت‌های مجرمانه در فضای اینترنت را با مشکل روبه‌رو میکند و از طرفی با توجه به این‌که درآمد بسیاری از دولت‌ها تنها از مالیات است بنابراین این مساله می‌تواند مانع بزرگی برای پیشرفت وب 3 باشد.
با توجه به این که در حال حاضر، راه‌حلی برای این دو مساله، در وب 3 و پروژههای بلاک چینی ارائه نشده، طبیعی است که دولت‌ها اجازه رشد به این پروژهها را ندهند. به طور کلی میتوان گفت فضای کاملا آزاد بلاک چین در بلند مدت ممکن است به نفع مردم نباشد. و به همین دلیل پیدا کردن راه‌حلی برای این مسایل بسیار مهم است.
شاخه‌های فعالیت وب3 (WEB 3.0 )
وب 3 نوپاتر از سایر انواع ارز دیجیتال مانند دیفای است و به همین دلیل، نمونه‌های عینی کمتری از آن وجود دارد. در بستر وب زمینه‌های مختلفی برای فعالیت وجود دارد که وب 3 باید بتواند پروژه‌هایی برای هریک از آنها داشته باشد. در ادامه، سه شاخه کلی زمینه‌های فعالیت در وب و چند مورد از پروژههای وب 3 مرتبط با آنها بررسی میشود.
1-معماری و خدمات اینترنت
مشکل اتصال به اینترنت در بسیاری از کشورها وجود دارد. شرکتهای بزرگ ارائه‌دهنده خدمات اینترنت برخلاف شعارهای تبلیغاتی و پس از دریافت پول هنگفت از کاربران، خدمات مناسبی به آنها ارائه نمی‌کنند. پروژههای جدیدی مانند Andrena و Althea شبکه‌های اجتماعی هستند که در آن، افراد شرایط اتصال به اینترنت را برای سایرین فراهم کرده و در قبال آن هزینه دریافت میکنند. این پروژهها به نوعی شرکتهای ارائه‌دهنده اینترنت را دور می‌زنند. به عنوان مثال، مالک یک خانه می‌تواند بر روی یکی از نقاط اتصال شرکت Andrena سرمایه‌گذاری کند و از طریق آن، امکان اتصال همسایه‌ها به اینترنت را فراهم آورد. همسایگان نیز در قبال اینترنت فراهم شده، هزینه‌ای به مالک پرداخت کنند.
یک بخش مهم دیگر از خدمات اینترنت، مربوط به نام دامنه است. شبکه‌های بلاکچین مانند Handshake و شرکت‌هایی مانند Unstoppable Domains به دنبال دموکراتیک کردن سیستم نام دامنه (DNS ) هستند که یک آدرس آی‌پی را به یک آدرس اینترنتی قابل درک برای انسان تبدیل میکنند. در حال حاضر، رجیستری نام دامنه توسط سازمان‌هایی مانند Verisign و ICANN انجام میشود.
از جمله مشکلات این سیستم متمرکز :
- کنترل یک‌جانبه در بخش حقوق آی‌پی
- دستکاری مطالب سایت‌های مختلف
- توقیف نام دامنه
است تصمیم‌گیران DNS اغلب بالاترین سطوح شرکتهای بزرگ چندملیتی هستند. اگرچه برخی از تصمیمات آنها به نفع مردم است اما مواردی غیر از این هم ممکن است وجود داشته باشد.
2-ذخیره‌سازی داده، توزیع اطلاعات و کسب درآمد
توییتر به کاربران خود اجازه دانلود دادهها را میدهد. کاربران میتوانند با دانلود دادههای مختلف و تجزیه و تحلیل آنها، به اطلاعات مفید دست پیدا کرده و از آنها کسب درآمد کنند. مشکلی که وجود دارد این است که معمولا کسب درآمد از آنالیز داده در سطح فردی کار سختی است اما کسبوکارها میتوانند به راحتی از این دادهها برای کسب درآمد استفاده کنند. به عنوان مثال، صرافی ارز دیجیتال رابینهود در نیمه اول سال 2020 از فروش دادههای جریان سفارش مشتری، نزدیک به 300 میلیون دلار درآمد کسب کرده است. شرکتهای بزرگ معمولا به اهمیت داده آگاه هستند و به همین دلیل بیشتر آنها ترجیح میدهند دادههای جمع‌آوری شده در سیستم خود را در اختیار کاربران قرار ندهند.
سازمان‌هایی مانند Ocean Protocol ، Streamr و Numerai به دنبال ایجاد پروتکل‌هایی برای ساخت بازار دادههای منبع باز هستند که در آن، کاربران میتوانند دادههای خود را به اشتراک بگذارند یا از آن کسب درآمد کنند. کالایی‌کردن دادهها هنوز به طور کامل پیاده سازی نشده است چرا که بیشتر دادهها اختصاصی هستند به همین دلیل حساسیت و توجه زیادی بر روی آنها وجود دارد.
پروتکل‌های جدید وب 3 ابزارهایی طراحی میکنند که با استفاده از آنها میتوان دادههای حساس را به اشتراک گذاشت و همچنین دادههای اختصاصی را به طور دقیق قیمت‌گذاری کرد و به فروش رساند. تبدیل دادهها به توکن‌های دارایی، ارزش‌گذاری داده را برای مالک داده فراهم میکند و این مساله منجر به ایجاد یک اکوسیستم داده قوی میشود.
یکی دیگر از اجزای مهم در بخش داده، ذخیره آنها در سرورهای مرکزی است. در برنامههای وب 2، عمده اطلاعات در سرورهای مربوط به چند شرکت بزرگ ذخیره میشود که هم به لحاظ امنیتی و هم حفظ حریم خصوصی مناسب نیست. سرویس‌های ذخیره‌سازی غیرمتمرکز دادهها و سرویس‌های میزبانی از وب مانند Sia ، Arweave و Filecoin از ایجاد برنامههای غیرمتمرکز و ذخیره سازی غیرمتمرکز و امن اطلاعات آنها پشتیبانی میکنند.
3-برنامههای کاربردی و سایر خدمات زیرساخت اینترنتی
کاربران در بستر اینترنت از خدمات بسیار گستردهای استفاده میکنند که احتمالا متوجه بسیاری از آنها نیستند. وای‌فای، جی‌پی‌اس، اتصال بلوتوث، خدمات پیام‌رسانی و سرویس‌های پخش ویدیو و صدا مانند یوتیوب و اسپاتیفای از جمله این خدمات هستند. تقریبا همه این برنامه‌ها توسط چند ذینفع کنترل میشود. مهم‌تر از این، بیشتر برنامههای کاربردی در بسترهایی اجرا میشوند که توسط چند شرکت بزرگ مانند گوگل و مایکروسافت ساخته شده است. حاکمیت متمرکز بر تمامی این اپلیکیشن‌ها توسط چند شرکت، می‌تواند مشکلات امنیتی و حریم خصوصی برای کاربران و شرکت‌ها بوجود بیاورد.
پروتکل‌ها و شرکتهای جدید مانند Helium (هلیوم – شبکه بی‌سیم و متن باز )، Foam (فوم – خدمات مکانیب متن باز )، Livepeer (لایو‌پییر – کدگذاری ویدیو و پخش آنلاین )، Orchid (ارکید – وی‌پی‌ان‌های توزیع شده و خصوصی ) و سایر شرکت‌ها همگی در حال ساخت سرویس‌های توزیع شده و اداره شده توسط جامعه هستند. این خدمات متعلق به جامعه کاربران هستند و توسط آنها اداره میشوند و به همین دلیل میتوانند از قدرت گرفتن واسطه‌ها جلوگیری کنند.
یوتیوب و توییچ فقط موتور توزیع محتوا نیستند بلکه این غول‌های استریم ویدیو، بستری برای ذخیره‌سازی رایگان ویدیوهای تولیدکنندگان محتوا هستند. این دو بستر، با رمزگذاری ویدیوها اطمینان حاصل می کنند که کاربران میتوانند یک ویدیوی خاص را در قالب مشخص شده ببینند. ارائه این خدمات به صورت یکپارچه به تولیدکنندگان محتوا در هر بستری کمک میکند. پروتکل‌های وب 3 میتوانند قدرت این شرکت‌ها را با جداسازی خدماتی که شرکت‌ها به کاربران ارائه میکنند، توزیع کنند.
پروژههای Audius (بستر پخش موسیقی )، OurZora (بازار رسانه‌ای متن‌باز ) و Mirror (بستر انتشار داده غیرمتمرکز ) همگی بسترهایی هستند که در آن، کاربران مالک محتوای تولید شده توسط خودشان هستند و اداره این بستر‌ها نیز توسط توکن‌های حاکمیتی انجام میشود. در آینده، تولیدکنندگان محتوا میتوانند دادههای خود را خارج از محیطی که مصرف میشود به صورت عمومی ذخیره کنند و از انتشار آنها به صورت مستقیم کسب درآمد کنند.
بررسی چند موضوع در مورد 3 (WEB 3.0 )
1-اهمیت وب 3 (WEB 3.0 )
در وب 1 و 2، مالکیت اطلاعات کاربران و محتوای تولید شده توسط آنها با شرکتهای بزرگ است. کاربران هیچ نقشی در توسعه بستر ندارند و شرکت‌ها با فروش دادههای تولید شده توسط کاربران، حریم خصوصی آنها را در معرض خطر قرار میدهند. در وب 2 توسعه‌دهندگان بستر‌ها میتوانند اطلاعات مختلف را سانسور کنند یا جلوی فعالیت کاربران را به دلایل مختلف بگیرند. اهمیت وب سه در این است که می‌خواهد بستر‌های وب غیرمتمرکز، امن، تحت حاکمیت کاربران و بدون سانسور و اجازه را برای کاربران فراهم کند.
2- وب سه و بلاک چین
بلاک چین یکی از تکنولوژی‌های پایه‌ای وب 3 است که برای ایجاد بستری غیرمتمرکز، امن و با قابلیت سیستم پرداخت اقتصادی در وب سه استفاده میشود. علاوه بر این، بلاک چین با استفاده از توکن‌های غیرقابل معاوضه می‌تواند هویت اشخاص یا ماشین‌ها و همچنین مالکیت کاربران به دارایی‌ها را در فضای وب سه تعریف کند. به هر حال، بلاک چین یکی از فناوری‌های اصلی وب 3 است و تکنولوژی‌های دیگری مانند هوش مصنوعی، رایانش مرزی و اینترنت اشیا نیز در آن سهم دارند.
3- وب سه و متاورس
متاورس، دنیای مجازی است که در آن کاربران میتوانند بسیاری از فعالیت‌های دنیای واقعی را از راه دور، با هزینه کمتر و با همان حس واقعی تجربه کنند. متاورس برای جلوگیری از تمرکز قدرت، ایجاد سیستم مالی و تعریف هویت از بلاک چین استفاده میکند. با این توضیح، میتوان گفت متاورس می‌تواند بخشی از وب 3 باشد چرا که تمامی ویژگی‌های مهم برای نسل سوم وب را در خود جای داده است.
4-وجود یا عدم وجود وب 3
اگرچه پروژههای مختلف بلاک چینی در حوزه‌های مختلف وب سه فعال هستند و در حال حاضر نیز امکان استفاده از آنها وجود دارد، اما درحال حاضر هنوز سیستم کاملی که بتوان به آن وب 3 گفت، وجود خارجی ندارد. این ایده بسیار تازه است و برای این که بتواند رشد کند نیازمند زمان بیشتری است. با ظهور پروژههای بلاک چین مقیاس‌پذیر، روز به روز این ایده نیز گسترش خواهد یافت. توجه داشته باشید که گسترش این حوزه، به شرط حل مشکلات فعالیت غیرقانونی در آن است و در غیر اینصورت گسترش آن با موانع و محدودیت های دولتی مواجه خواهد شد.
در وب 3 انسان‌ها، ماشین‌ها و کسب‌کارها میتوانند بدون واسطه ارزش، کار و اطلاعات را با طرف‌های مقابل در هر نقطه از دنیا بدون شناخت کامل یا اعتماد به آنها مبادله کنند. در پاسخ به سوال مهم‌ترین ویژگی وب 3 چیست میتوان گفت، به حداقل رساندن نیاز به اعتماد برای هماهنگی فعالیت‌ها در مقیاس جهانی، اصلی‌ترین ویژگی وب 3 است. وب 3، دامنه و مقیاس تعاملات انسان و ماشین را بسیار فراتر از آن‌چه امروزه تصور میشود گسترش میدهد. این تعاملات شامل پرداخت‌های یکپارچه، انتقال دادههای مطمئن و جریان اطلاعات ارزشمند با طیف وسیعی از کاربران بالقوه در سراسر دنیا خواهد بود.
وب 3 به ما امکان تعامل با افراد یا ماشین‌های مختلف در جهان را بدون استفاده از سیستم‌های واسطه که معمولا هزینه‌بر هستند فراهم میکند. این تغییر پاردایم، موج جدیدی از کسب و کارها را که قبلا غیرقابل تصور بودند ممکن می‌سازد. تعاونی‌های جهانی، سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز و بازارهای مستقل داده از جمله این طرح‌ها میتوانند باشند. این اتفاق مهم است چرا که مزایای زیر را به همراه دارد.
- جوامع میتوانند با از بین بردن واسطه‌ها، کاهش هزینه‌های رانت‌جویی و بازگرداندن این ارزش به طور مستقیم به کاربران و تامین کنندگان شبکه، مفیدتر از گذشته باشند.
- انسان‌ها، شرکت‌ها و ماشین‌ها میتوانند اطلاعات بیشتری را با امنیت بیشتر و حفظ حریم خصوصی با دیگران به اشتراک بگذارند.
- شرکت‌ها و افراد ریسک‌های حذف از بستر‌های مختلف را ندارند و میتوانند از این نظر اطمینان خاطر داشته باشند.
- در وب 3 با استفاده از توکن‌های غیرقابل معاوضه افراد میتوانند هویت، دادهها و خط سیر خود را ایجاد کرده و مالک آنها باشند.
دامنه تاثیر وب 3 چیزی فراتر از پروژههای ارز دیجیتالی است و در صورت تحقق، جهانی جدید با امکانات جدید را می‌تواند برای انسان‌ها فراهم کند.
رمز ارزهای وب سه(WEB 3.0 )
پروژههای رمز ارزی، هر کدام برای بهبود فعالیت انسان‌ها در زمینه‌های مختلف ایجاد میشوند. اگرچه بیت‌کوین هدف خود را ایجاد یک سیستم مالی غیرمتمرکز و توزیع‌شده همتا به همتا معرفی کرده است اما، تکنولوژی بلاک چین معرفی شده در بیت کوین، کاربردهای گستردهای در زندگی انسان‌ها دارد. امروزه تکنولوژی بلاک چین از زنجیره تامین گرفته تا امورمالی غیرمتمرکز و متاورس به کار گرفته میشود. گسترش همه جانبه این تکنولوژی، امکان ایجاد وب غیرمتمرکز که با وب 3 شناخته میشود را فراهم کرده است. در این جا، مهم ترین پروژههای رمزارزی وب 3 را که در حوزه‌های مختلف وب فعالیت میکنند بررسی می‌کنیم.
وب 3 نسل سوم اینترنت است که هدف آن غیرمتمرکز کردن اینترنت است. در نسل‌های فعلی اینترنت، کاربران میتوانند تولید کننده اطلاعات یا مصرف کننده آنها باشند. علاوه بر این، امکان ارتباط افراد با یکدیگر از طریق بستر‌های مختلف اینترنتی وجود دارد. مشکل اصلی این نسل از اینترنت، مالکیت مطلق شرکتهای بزرگ چند ملیتی بر بستر‌های وب است. این مساله مشکلات زیادی دارد که اصلی‌ترین آنها به شکل زیر است.
- مالکیت شرکت‌ها بر دادهها و فروش آن به دیگران
- استفاده از دادههای کاربران و کانالیزه کردن تفکرات آنها
- نقض حریم خصوصی کاربران
- امکان حذف کاربران از بستر
- امکان سانسور اطلاعات در شبکه
معایب و مشکلات ذکرشده، توجه همگان را به سمت اینترنت غیرمتمرکز سوق داده است. با توجه به این که بلاک چین تکنولوژی ثبت، نگهداری و انتقال اطلاعات به صورت غیرمتمرکز است، بسیاری از پروژههای بلاک چینی فعالیت خود را معطوف به به بخش‌های مختلف اینترنت کردهاند. البته بلاک چین تنها یکی از تکنولوژی‌های مورد استفاده در وب 3 است و تکنولوژی‌های دیگری مانند رایانش مرزی، هوش مصنوعی و اینترنت اشیا به رشد آن کمک میکنند.
بررسی مهم‌ترین رمزارزهای وب 3
لیست ارزهای وب 3
برای پیدا کردن لیست ارزهای دیجیتال وب 3 می‌توانید از سایت کوین‌مارکت‌کپ استفاده کنید. با مراجعه به بخش Categories در این سایت و جستجوی عبارت Web3 می‌توانید به لیست ارزهایی که در حوزه وب 3 فعالیت میکنند، دسترسی داشته باشید. توجه کنید که وجود اسم یک ارز دیجیتال در این بخش به معنی مناسب بودن آن برای سرمایه‌گذاری نیست. برای سرمایه‌گذاری بر روی هر ارزی در این لیست باید اطلاعات بنیادی کافی از آن را جمع‌آوری و تحلیل کنید.
1-رمزارز وب سه : اتریوم(ethereum)
بسیاری از دانشمندان حوزه فناوری معتقدند که یک بستر بلاک چین متن باز و بدون نیاز به اعتماد مانند اتریوم می‌تواند به عنوان بک اند (Back-end ) مشترک برای اجرای بسیاری از اپلبیکیشن‌ها (کارافزارها ) به صورت غیرمتمرکز و امن باشد. این بلاک چین می‌تواند خدمات اصلی اینترنت مثل سرویس نام دامنه (DNS ) و هویت دیجیتال غیرمتمرکز را برای کاربران تامین کرده و تعاملات اقتصادی درون شبکه را برای کاربران فراهم کند. رمز ارز اتریوم یک بستر خالی است و افراد آزادند هر آن‌چه می‌خواهند در آن ایجاد کنند.
اتریوم را میتوان به عنوان زیست بومی از ابزارها و نقش‌های مختلف تعریف کرد. بستر اصلی این زیست بوم توسط بخش‌های مختلف زیرساختی، کدنویسی و جامعه طرفداری پشتیبانی میشود که در کنار هم، پروژه اتریوم را به جلو می‌برند. در کنار پروتکل اصلی، تعداد بسیار زیادی پروژه بر روی این بستر ساخته شده است که میتوان با بررسی آنها به ماهیت شبکه اتریوم پی برد. پروژههای پرمخاطب و معروفی مانند Maker و Augur بر بستر این شبکه اجرا میشوند.
سازمان‌ها و تیم‌های مختلفی در بستر اتریوم کار میکنند که همه آنها جدا از بنیاد اتریوم هستند و اهداف متفاوتی نسبت به اتریوم دارند. این تیم‌ها با استفاده از ماشین مجازی اتریوم و سرویس قراردادهای هوشمند (Smart Contracts )، برنامههای متن باز برای استفاده عموم مردم ایجاد میکنند که امنیت و غیرمتمرکز بودن آنها توسط اتریوم تامین میشود و وجود آنها شبکه اتریوم را به عنوان ارز دیجیتال وب 3 برای استفاده عموم گسترش میدهد.
برخی از دلایل انتخاب اتریوم به عنوان بستر اصلی وب سه
دلایل زیر می‌تواند به عنوان دلایل اصلی انتخاب اتریوم به عنوان بستر اصلی ایجاد وب 3 باشد.
1-غیر متمرکز بودن
شبکه اتریوم یکی از غیرمتمرکزترین شبکه‌های بلاک چینی است که در حال حاضر از سیستم توزیع شده ماینرها برای این کار استفاده میکند و در اتریوم 2 از توزیع توکن‌های شبکه استفاده خواهد کرد. درصد بسیار کمی از توکن‌های شبکه اتریوم در دست تیم مدیریتی است که همین مساله درصد بالای غیرمتمرکز بودن آن را نشان میدهد.
2- برنامه ریزی بر روی مقیاس پذیری
شبکه اتریوم اگرچه تاکنون مقیاس‌پذیری بالایی نداشته است اما با ورود به شبکه اتریوم 2 این مساله تا حد زیادی حل خواهد شد. در حال حاضر نیز پروژههای مقیاس‌پذیری و لایه دوم زیادی بر روی مقیاس‌پذیری این شبکه کار میکنند تا هزینه تراکنش را کاهش و سرعت ثبت آنها را افزایش دهند.
3-امنیت بالا
اتریوم یکی از امن‌ترین بلاک چین‌های ساخته شده است و توانایی حفظ امنیت اپلیکیشن‌های ساخته شده بر روی خود را دارد.
4-توانایی پاسخ‌دهی به حجم زیاد درخواست
بسیاری از پروژههای کاربردی بر بستر اتریوم ساخته شده‌اند. این مساله توانایی پاسخ‌دهی شبکه به حجم زیاد درخواست را نشان میدهد. علاوه بر این، بسیاری از پروژههای وب 3 فعالیت خود را بر روی این شبکه متمرکز کرده و گسترش داده‌اند.
5- پشتیبانی از ساخت توکن‌های غیر قابل معاوضه (NFT )
6- ایجاد سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز(DAO )
ویزگی های بالا اتریوم را به عنوان جدی‌ترین بستر تولید اپلیکیشن‌های(کارافزارهای ) وب 3 معرفی میکند. بستر‌های دیگری مانند سولانا و آوالانچ اگرچه در حال حاضر مقیاس‌پذیری بالاتری نسبت به اتریوم دارند اما به اندازه اتریوم غیرمتمرکز نیستند و هنوز به طور کامل مورد ارزیابی قرار نگرفته‌اند. در صورت برطرف شدن این مسائل، این بستر‌ها میتوانند رقیب جدی برای اتریوم باشند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد پروژههای ارزهای دیجیتال اتریوم و سولانا مطالعه مطالب زیر توصیه میشود.
2-رمزارز وب سه: پولکادات (Polkadot )
پولکادات (Polkadot ) یک پروتکل متن باز و چند زنجیره‌ای است که شبکهای از بلاک چین‌های تخصصی را به هم وصل کرده و امنیت آنها را تامین میکند. پولکادات، انتقال زنجیره‌ای هر نوع داده یا دارایی را درون یک بلاک چین (برای توکنها ) و بین چند بلاک چین (کوین‌ها ) فراهم میکند. این ویژگی به بلاک چین‌ها اجازه میدهد تا در کنار یکدیگر برای رسیدن به یک مقصد مشترک فعالیت کنند.
مجری پولکادات بنیاد وب 3 است که از پولکادات به عنوان پایه و مبنایی برای ایجاد اینترنت غیرمتمرکز از طریق بلاک چین‌ها استفاده میکند.
پولکادات به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارد هم به عنوان بلاک چین نسل صفر و هم بلاک چین نسل سه شناخته میشود. منظور از لایه صفر بودن پولکادات این است که این پروژه بستری برای ایجاد بلاک چین‌های مختلف است که پروژههای نسل اول و دوم هیچکدام این قابلیت را ندارند.
بیت‌کوین و مشتقات آن مانند لایت‌کوین بلاک چین نسل اول هستند که هدف آنها ایجاد شبکه پرداخت غیرمتمرکز و بدون واسطه است. نسل دوم بلاک چین‌ها مانند اتریوم به دنبال گسترش حوزه کاربری بلاک چین‌ها با استفاده از قراردادهای هوشمند هستند و تا حدود زیادی در این مسیر موفق بوده‌اند اما مشکلاتی مثل مقیاس‌پذیری، هزینه تراکنش بالا و عدم اتصال بلاک چین‌های مختلف به یکدیگر در این بلاک چین‌ها وجود دارد.
نسل سوم بلاک چین‌ها به منظور افزایش مقیاس‌پذیری، کاهش هزینه تراکنش‌ها و اتصال بلاک چین‌های مختلف به یکدیگر ایجاد میشوند. پولکادات یکی از پروژههای شاخص در این حوزه است چرا که با تکنولوژی مخصوص خود برای هر سه این مشکلات راه حل ارائه کرده است.
مزایای پولکادات (Polkadot )
1-مقیاس‌پذیری
مقیاس‌پذیری پولکادات بدون در نظر گرفتن زنجیره‌های موازی در حدود هزار تراکنش در ثانیه است که نسبت به بلاک چین‌های نسل اول عدد بسیار بالایی است اما این تازه شروع مقیاس‌پذیری پولکادات هست. این پروژه با استفاده از پاراچین‌های خود توانایی ثبت و تایید نزدیک به یک میلیون تراکنش در ثانیه را خواهد داشت که عدد بی‌نظیر و فوق‌العاده‌ای است.
پاراچین‌ها زنجیره‌های بلاک چین موازی هستند که هر کدام میتوانند برای ثبت و تایید تراکنش‌های یک پروژه خاص استفاده شوند. اطلاعات ثبت شده در پاراچین‌ها در نهایت با استفاده از ریلی‌چین (Relay Chain ) که قلب تپنده پولکادات است در شبکه اصلی پولکادات ذخیره میشود. وجود پاراچین‌ها باعث انجام تراکنش‌ها به صورت موازی و افزایش مقیاس‌پذیری شبکه میشود.
2-هزینه پایین تراکنش‌ها
هزینه تراکنش‌های پولکادات از طریق توکن بومی آن دات (DOT ) پرداخت میشود. با توجه به الگوریتم اجماع اثبات آن که نوع خاصی از الگوریتم اجماع اثبات سهام است، هزینه تراکنش‌ها نیز در پولکادات پایین است. مقدار دقیق هزینه تراکنش‌ها در پولکادات مشخص نیست چرا که این مقدار وابسته به پارامترهای مختلفی مثل حجم تراکنش و وضعیت شبکه است ولی به طورکلی میتوان گفت هزینه ثبت تراکنش در شبکه پولکادات 15 تا 40 میلی دات است که در حال حاضر و با توجه به قیمت پولکادات مقداری کمتر از 1 دلار است.
پاراچین‌های پولکادات هر کدام میتوانند یک شبکه بلاک چین مجزا باشند. ارتباط پارچین‌ها به راحتی و با استفاده از ریلی‌چین صورت میگیرد. علاوه بر این، پولکادات از پل‌های مختلفی برای اتصال به سایر بلاک چین‌ها مانند اتریوم و بایننس که خارج از سیستم پولکادات ایجاد شده‌اند، استفاده میکند. این سیستم امکان اتصال تمام بلاک چین‌ها به یکدیگر را فراهم میکند که برای تحقق وب 3 بسیار حیاتی و مهم است.
3-امکان نظرسنجی پروژه برای دارندگان توکن دات
پولکادات شبکه ارز دیجیتال وب 3 و غیرمتمرکز است که در آن دارندگان توکن‌های دات میتوانند برای توسعه پروژه پیشنهادهای خود را ارائه کنند و یا به پروژههای ارائه شده توسط دیگران رای بدهند. استفاده از پاراچین‌های پولکادات با استفاده از وثیقه گذاری توکن‌های شبکه ممکن میشود و شرکتهای مختلف میتوانند با وثیقه‌گذاری توکن‌های دات از پاراچین‌های پولکادات برای فعالیت‌های خود استفاده کنند. افراد عادی نیز میتوانند با وثیقه‌گذاری توکن‌های خود بر روی پروژه خاص در این فرآیند شرکت کنند و در صورت برنده‌شدن شرکت مورد نظر سود دریافت کنند.
4-دارای سیستم تورم زا
تعداد کل توکن‌های تولید شده برای پولکادات یک میلیارد است که از این مقدار 30 درصد آن در اختیار بنیاد وب 3 است و این مساله تا حدودی باعث متمرکز شدن پولکادات میشود. همانند اتریوم برای پولکادات نیز سقفی در نظر گرفته نشده است اما پولکادات بر خلاف اتریوم از یک سیستم تورم‌زا استفاده میکند که سالانه ده درصد به کل توکن‌های شبکه اضافه میشود و به عنوان پاداش به استیک کنندگان داده میشود. این مساله می‌تواتند عامل کنترل رشد قیمتی پولکادات باشد.
5-اتصال بلاک چین‌های مختلف به یکدیگر
3-رمزارز وب سه: کوزاما (Kusama )
رمز ارز کوزاما یا کوساما (Kusama ) با لقب عموزاده وحشی پولکادات شناخته میشود و یک بستر آزمایشی است که به توسعه دهندگان امکان برنامه‌نویسی و آزمایش ایده‌های خود را میدهد.
کوزاما تقریبا همان منبع کد پولکادات را دارد و اپلیکیشن‌های مختلف پیش از این که در پولکادات اجرایی شوند مراحل توسعه و تست خود را در شبکه کوزاما سپری میکنند و پس از نهایی شدن در شبکه پولکادات اجرایی میشوند. البته امکان استفاده از شبکه کوزاما برای پروژههای اصلی نیز وجود دارد و هیچ الزامی برای انتقال پروژه به شبکه پولکادات نیست.
کوزاما در بین بستر‌های بلاک چینی یک پروژه غیرطبیعی به نظر می‌رسد چرا که هدف آن بر خلاف سایر بلاک چین‌ها کمک به تیم‌های توسعه‌دهنده بلاک چین برای توسعه سریع پروژههای جسورانه و جاه‌طلبانه است. تیم سازنده کوزاما همان تیم فعال در پولکادات است و سیستم پیاده شده برای کوزاما نیز مشابه پولکادات است.کوزاما همانند پولکادات از یک ساحتار چند زنجیره‌ای ناهمگن و الگوریتم اجماع اثبات سهام (فرآیند توافق بر پایه تأیید سهام ) نامزد شده (Nominated Proof-of-Stake | NPoS ) استفاده میکند. ناهمگن بودن زنجیره‌ها امکان تعریف پروژههای با کاربردهای مختلف را بر روی شبکه ایجاد میکند. مشابه پولکادات توسعه پروژهها بر روی کوزاما نیاز به هاردفورک ندارد و با تایید دارندگان توکن پروژه، امکان به روزسانی شبکه بدون هاردفورک وجود دارد.
توکن‌های کوزاما (KSM ) و توکن‌های ساخته شده در پاراچین‌ها نقش توکن‌های حاکمیت درون‌زنجیره‌ای را در بلاک چین کوزاما برعهده دارند و این حاکمیت به صورت غیرمتمرکز و بدون نیاز به اجازه است. دارندگان توکنها میتوانند پروپوزال(طرح نامه پژوهشی ) مورد نظر خود را در شبکه ارائه کنند یا به پروپوزال‌های(طرح نامه های پژوهشی ) ارائه شده توسط دیگران رای دهند. مکانیزم رای‌گیری و تصویب پروژهها در کوزاما به گونه‌ای طراحی شده که چهار برابر سریع‌تر از پولکادات باشد تا سرعت توسعه آن افزایش یابد.
تعداد کل سکه‌های این پروژه 10 میلیون است اما سقفی برای آن در نظر گرفته نشده است. همانند پولکادات تعداد زیادی از توکن‌های این شبکه نیز در اختیار بنیاد وب 3 است. تعداد کل توکن‌های شبکه کوزاما با نرخ 10 درصد در سال افزایش می‌یابد و توزیع آنها به مقدار توکن‌های استیک شده برای تامین امنیت شبکه وابسته است. اگر دقیقا 50 درصد از ارزهای کوزاما استیک شوند تمامی سکه‌های جدید تولید شده در اختیار کاربران قرار میگیرد در غیر این صورت بخشی از آن با قوانین خاصی به خزانه کوزاما واریز خواهد شد.
پروژه کوزاما برای توسعه‌دهندگان وب سه می‌تواند بسیار مناسب باشد. وجود این شبکه، در قدرتمندتر شدن پروژه پولکادات نیز تاثیر دارد و عملا بسیاری از ریسک‌های محتمل را از شبکه پولکادات حذف میکند. در نهایت، میتوان این دو پروژه را به صورت یک کل، از بهترین پروژههای تعریف شده در حوزه ارزهای دیجیتال وب 3 عنوان کرد.
4-رمزارز وب سه: چین لینک(Chainlink )
یکی از مهم‌ترین مسائل مطرح در دنیای وب 3، مساله دسترسی به دادههای دنیای واقعی است. در دنیای وب 3 بسیاری از فعالیت‌ها مانند خدمات امور مالی از طریق سیستم‌های غیرمتمرکز مانند صرافی‌های ارز دیجیتال غیرمتمرکز انجام میشود. مدیریت این صرافی‌ها بر عهده شخص یا سازمان خاصی نیست. برای این که سیستم‌‌ها بتوانند بدون دخالت عامل انسانی فعالیت غیرمتمرکز خود را ادامه دهند باید بتوانند دادههای واقعی را به صورت غیرمتمرکز به دست آورند. بنابراین، در چنین شرایطی به شبکه‌های بلاکچینی نیاز داریم که بتوانند به صورت غیرمتمرکز دادههای دنیای واقعی را در بستر‌های مختلف مورد استفاده قرار دهند.
به شبکه‌هایی که قابلیت دریافت، بررسی و انتقال دادههای دنیای واقعی به دنیای بلاک چین را دارند اوراکل (Oracle ) گفته میشود. اوراکل‌ها یکی از انواع ارزهای دیجیتال پرکاربرد هستند و چین لینک (Chainlink ) با توکن بومی خود لینک (LINK ) قدیمی‌ترین پروژه در این حوزه است که بر بستر شبکه اتریوم ساخته شده است. این پروژه در بسیاری از اپلیکیشن‌های امور مالی غیرمتمرکز (DeFi ) نقش تامین کننده اطلاعات دنیای واقعی را بر عهده دارد.
ارز دیجیتال وب 3 چین لینک از طریق یک شبکه اوراکل غیرمتمرکز، به بلاک چین‌های مختلف این امکان را میدهد که با بازخوردهای داده خارج از بلاک چین به طور ایمن در ارتباط باشند و از رویدادهای و روش‌های پرداخت آگاه شوند. بلاک چین‌ها با استفاده از لینک به اطلاعات برون‌زنجیره‌ای مورد نیاز قراردادهای هوشمند دسترسی پیدا میکنند و عملا بدون استفاده از اوراکل فعالیت قرارداد هوشمند به صورت مستقل غیرممکن است.
فرض کنید با استفاده از یک قرارداد هوشمند می‌خواهید ارز دیجیتال بیت‌تورنت خود را در یک قیمت خاص به یک نفر دیگر بفروشید. قرارداد هوشمند برای این‌که بتواند این کار را انجام بدهد باید بتواند قیمت لحظه‌ای بیت‌تورنت را از یک بستر دیگر در دنیای واقعی دریافت کند. بدون دریافت داده عملا فعالیت قرارداد هوشمند بی‌معنی است. اوراکل‌ها دادههای خود را به شکل‌های مختلف جمع‌آوری میکنند که هر کدام دارای مزایا و معایبی هستند.
شبکه چین‌لینک توسط یک جامعه بزرگ و متن باز از ارائه‌دهندگان داده، نودهای عملیاتی، توسعه‌دهندگان قرارداد هوشمند، دانشمندان و میزان بررسی امنیت شبکه و داده مدیریت میشود. تمرکز شرکت بر تضمین مشارکت غیرمتمرکز نودهای عملیاتی و کاربرانی است که به دنبال مشارکت در شبکه هستند.
چین‌لینک بلاک چین خود را ندارد و توکن با استاندارد ERC-20 است اما این پروژه توانایی ترکیب با چندین بلاک چین به صورت همزمان و ارائه اطلاعات مفید و به روز به همه آنها را دارد. چین‌لینک نه تنها خود اوراکل است بلکه به عنوان مرکزی برای تجمیع اوراکل‌ها نیز عمل میکند. رمز ارز وب 3 چین لینک اطلاعات را از بسیاری از ارائه‌دهندگان اطلاعات خریداری کرده و در اختیار بلاک چین‌های مختلف قرار میدهد.
تامین‌کنندگان اطلاعات در چین‌لینک در صورتی که اطلاعات غلط در اختیار شبکه قرار دهند از شبکه حذف میشوند و به همین دلیل به نفع آنها است که اطلاعات درست، واقعی و به‌روز در اختیار شبکه قرار دهند. با توجه به این‌که اطلاعات از منابع مختلف جمع‌آوری میشود میتوان به دادههای ارائه شده توسط شبکه اعتماد کرد.
سقف تعداد توکن‌های شبکه جین لینک 1 میلیارد توکن است که نزدیک 50 درصد آنها در گردش هستند و بقیه در طی زمان به عنوان پاداش نودهای شبکه و همچنین فروش عمومی توزیع خواهند شد. اوراکل‌های چین‌لینک به صورت شبکه غیرمتمرکزی از گر‌ه‌های تحت نظارت و کنترل متمرکز عمل میکنند که این مساله چین‌لینک را تبدیل به شبکه نیمه متمرکز میکند. علاوه بر این، برخی از مکانیزم‌های داخلی این شبکه همچنان شفاف نیست. این دو مساله ایرادهای وارد بر شبکه چین‌لینک هستند.
5-رمز ارز وب سه: فایل کوین(FileCoin )
ذخیره‌سازی اطلاعات یک بخش مهم در بستر وب است. در وب 2، ذخیره‌سازی اطلاعات در پایگاه‌داده‌های مرکزی شرکتهای بزرگ انجام میشود. شرکت‌هایی مثل گوگل و فیسبوک (متا ) اطلاعات تولید شده در بستر برنامههای خود را در سرورهای خود ذخیره میکنند. شرکتهای دیگری مثل دراپ‌باکس نیز امکان ذخیره‌سازی ابری اطلاعات را به کاربران میدهند. ذخیره اطلاعات به این شکل چند مشکل اساسی دارد.
- با از بین رفتن سرورهای این شرکت‌ها، اطلاعات کاملا از بین می‌روند.
- شرکت‌ها میتوانند از اطلاعات در اختیار خود برای مقاصد مختلف اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بهره ببرند.
- حریم خصوصی کاربران در معرض آسیب قرار دارد.
- هزینه ذخیره‌سازی اطلاعات به صورت متمرکز بالا است.
برای حل این مشکل پروژههای ذخیره‌سازی فایل به صورت غیرمتمرکز ایجاد شده‌اند که یکی از قوی‌ترین پروژهها در این حوزه ارز دیجیتال وب 3 ، فایل کوین (FileCoin ) است. فایل کوین سیستم ذخیره‌سازی اطلاعات است که هدف آن ذخیره‌سازی اطلاعات کاربران به صورت غیرمتمرکز و توزیع شده است. این پروتکل اولین بار در سال 2014 به عنوان یک لایه تشویقی برای سیستم فایل بین سیاره‌ای (IPFS ) وب به صورت یک شبکه ذخیره‌سازی همتا-به-همتا (Peer-to-Peer ) توسعه یافت. درست مانند IPFS، فیال کوین نیز یک پروتکل متن باز است که ویژگی‌های اصلی آن یعنی عملکرد همتا-به-همتا و آدرس‌دهی محتوا را در خود دارد.
شبکهای از نودهای فایل‌کوین یک بازار ذخیره‌سازی غیرمتمرکز برای بازیابی و ذخیره‌سازی فایل‌ها ایجاد میکند. این شبکه توسط یک بلاک چین که تعهدات شرکت‌کنندگان شبکه در آن ثبت شده است اداره میشود. کاربران با استفاده از رمزارز بومی شبکه با نام فایل (fil ) تراکنش‌های خود را در شبکه ثبت میکنند. مهم‌ترین وظایف ارز دیجیتال وب 3 فایل کوین ذخیره‌سازی و بازیابی دادهها است که در ادامه نحوه انجام آن را بررسی می‌کنیم.
روش کار فایل کوین(FileCoin )
بخش بازیابی اطلاعات ذخیره شده یکی از مهم‌ترین قسمت‌های پروژه فایل کوین است. ماینرهای بازیابی یک دسته از نودهای فعال در شبکه فایل کوین هستند که برای ارائه فایل در سریع‌ترین زمان ممکن به کاربران با یکدیگر به رقابت میپردازند. این ماینرها در ازای بازیابی اطلاعات، توکن شبکه را به عنوان پاداش دریافت میکنند. این پاداش انگیزه‌ای برای ماینرها است تا در مواقع ضروری به شبکه پیوسته و محتوای مورد نیاز را در اختیار کاربران شبکه قرار دهند. در این سیستم کاربران تشویق میشوند تا فایل‌هایی را که تقاضای بیشتری برای آنها وجود دارد ذخیره کنند.
بخش مهم دیگری که در شبکه فایل کوین وجود دارد بخش ذخیره‌سازی اطلاعات است. ماینرهای ذخیره‌سازی یک دسته دیگر از کاربران فعال در شبکه فایل‌کوین هستند که بر اساس ویژگی های مختلفی مانند قیمت و مکان با دیگر نودها به رقابت میپردازند و در صورت برنده‌شدن، از فایل‌های کاربران شبکه برای مدت زمان مشخصی نگهداری میکنند. قبل از پذیرش قرارداد، ماینرهای ذخیره‌سازی باید توکن‌های فایل را به عنوان وثیقه در شبکه قفل کنند تا با این روش به تعهدات خود در قبال مشتری پایبند باشند.
وقتی ماینر ذخیره‌سازی و مشتری به یک توافقی برسند، مشتری دادههای خود را به ماینر ذخیره‌سازی ارسال میکند. ماینر با دریافت داده آن را به یک سکتور (Sector ) که واحد ذخیره سازی در فایل کوین است اضافه میکند. سپس ماینر عملیات محاسباتی فشرده‌ای را انجام میدهد که به عنوان مهر و موم برای ایجاد یک کپی منحصر به فرد از دادههای آن سکتور کاربرد دارد.
اگر مشتری چندین نسخه منحصر به فرد از کپی دادههای خود را ذخیره کند، فرآیند مهر و موم تضمین میکند که هر کپی اثر انگشت منحصر به فردی دارد و تلاش محاسباتی مورد نیاز برای استخراج کپی منحصر به فرد مانع تقلب یک ماینر میشود. در نهایت این دادههای مهر و موم شده در الگوریتم اثبات تکرار (Proof-of-Replication | PoR ) برای اثبات فعالیت درستکارانه نودها در بلاک چین فایل کوین استفاده میشود.
علاوه بر این، در طول مدت قرارداد ذخیره‌سازی، ماینر ذخیره‌سازی وظیفه دارد به طور دوره‌ای فعالیتی را که به عنوان الگوریتم اثبات فضا-زمان (Proof-of-SpaceTime ) شناخته میشود انجام داده و اطلاعات مورد نیاز را برای بلاک چین بفرستد. اطلاعاتی که ماینر به شبکه ارسال میکند از یک مقدار رندوم مشخص شده توسط شبکه و داده مهر و موم شده در اثبات تکرار به دست می‌آید. این شواهد و اطلاعات نشان میدهند که ماینر ذخیره‌سازی به احتمال خیلی زیاد یک نسخه کامل و منحصر به فرد از دادهها را در اختیار دارد. این یک تضمین قوی است که حتی ارائه دهندگان فضای ذخیره‌سازی ابری مدرن در وب 2 به مشتریان خود ارائه نمی‌دهند.
ماینرهای ذخیره‌سازی میتوانند در ازای ذخیره اطلاعات کاربران از آنها توکن‌های شبکه را به عنوان پاداش دریافت کنند. علاوه بر این، ماینرها میتوانند در کنار نگهداری فایل کاربران، بلاک‌های شبکه را استخراج کنند و از این طریق نیز توکن‌های فایل دریافت کنند. تعداد توکن‌های ایجاد شده و در گردش فایل کوین نزدیک 146 میلیون است اماسقفی برای آن در نظر گرفته نشده است. به هر حال سیستم ذخیره‌سازی با گسترش تولید داده در شبکه‌های بلاک چینی مقیاس‌پذیر و پروژههای ارز دیجیتال متاورس جای خود را پیدا خواهند کرد و پروژه فایل کوین یکی از پیشگامان این حوزه است.
6-رمزارز وب سه: تتا (Theta )
شبکه تتا یک بلاکچین منحصر به فرد برای بهبود فرآیند ایجاد، پخش و مصرف محتوای ویدیویی آنلاین است. در این بلاک چین از توکن‌های تتا (Theta ) برای تشویق کاربران برای به اشتراک گذاری منابع محاسباتی و پهنای باند اضافی به صورت همتا به همتا استفاده میشود. علاوه بر این، بلاک چین تتا در سال 2021 توکن‌های غیرقابل معاوضه (NFT ) را نیز به شبکه خود اضافه وارد کرد. این ویژگی باعث اضافه شدن محصولات جدیدی مانند NFTهای افراد معروف در حوزه رسانه به سبد محصولات تتا شده است.
توسعه دهندگان پروژه که برخی از آنها از کارمندان سابق یوتیوب هستند، تتا را انقلابی در صنعت پخش ویدیو معرفی میکنند. شکل فعلی این صنعت مشکلات عمده‌ای دارد که از مهم‌ترین آنها به موارد زیر میتوان اشاره کرد.
- سیستم کاملا متمرکز
- زیرساخت‌های پخش ضعیف
- کیفیت پایین پخش و تجربه نامطلوب فعالیت در شبکه
- کاهش درآمد تولیدکنندگان محتوا به دلیل وجود واسطه
وجود این مشکلات در کنار هم باعث ایجاد شبکه غیرمتمرکز و کارآمد تتا شده است. تتا در سال 2017 برای اولین بار به دنیا معرفی شد و پس از یک سال، توکن اصلی آن بر روی شبکه اتریوم ایجاد شد. در سال 2019، شبکه اصلی پروژه ایجاد شد و تتا تبدیل به کوین شبکه جدید شد. نسخه دوم این شبکه در سال 2020 راهاندازی شد که در آن نودهای محافظ (Guardian nodes ) برای تکمیل نودهای سازمانی با هدف ایجاد یک مکانیزم اجماع دولایه از نودها برای شبکه ایجاد شد.
نودهای سازمانی تتا شرکتهای بزرگی مانند گوگل ، سامسونگ و بایننس هستند. با راهاندازی نسخه دوم شبکه، فناوری انتشار همتا به همتای EdgeCast معرفی شد که قابلیت نودهای مرزی تتا را به طور قابل توجهی بالا برد. این بسته تکنولوژی به صورت کاملا غیرمتمرکز، توانایی ضبط ویدیوی زنده، رمزگذاری آنی ویدیو، ذخیره‌سازی و انتقال دادههای پخش زنده به کاربران در سراسر جهان را دارد. این پروژه ادعا میکند که شبکه مرزی برای رایانش اطلاعات توسط هزاران نفر از اعضای جامعه اجرا میشود و هیچ سرور یا سیستم مرکزی در آن وجود ندارد.
تتا نسخه سوم شبکه اصلی خود را در سال 2021 راهاندازی کرد. در این نسخه قابلیت ایجاد و اجرای قراردادهای هوشمند به شبکه اضافه شد. هدف مدیران تتا از راه اندازی آن افزایش تعامل کاربران با شبکه است. کاربران میتوانند با استفاده از قراردادهای هوشمند این شبکه قراردادهای مالکیت در فضای دیجیتال، مدل‌های خلاقانه پرداخت و مکانیزم‌های تامین مالی جمعی بدون نیاز به اعتماد را ایجاد و فعال کنند. بنابراین قرارداد هوشمند یک لایه اضافی برای شبکه به منظور افزایش تعاملات اجتماعی و اقتصادی است که فعالیت اصلی شبکه در انتشار ویدیو و داده را تکمیل میکند.
تتا از الگوریتم اجماع اثبات سهام استفاده میکند که می‌تواند فضای ذخیره‌سازی، تعداد تراکنش‌های صورت گرفته و الزامات سریع یک بستر پخش زنده ویدیو را مدیریت میکند. همچنین، تتا از یک مکانیزم تحمل خطای بیزانسی (BFT ) چند سطحی برای تامین امنیت شبکه خود بهره میگیرد. این مکانیزم برای مجموعه کوچکی از نودها با نام کمیته اعتبارسنجی طراحی شده تا نودها بتوانند در سریع‌ترین زمان ممکن بلوک‌های شبکه را تولید کنند. همزمان، هزاران نود محافظ در شبکه، اعتبار زنجیره را مورد بررسی قرار میدهند. نودهای محافظ، مجموعه مرجع برای کمیته اعتبارسنجی به حساب می آیند. برای این‌که بلوک‌ها در شبکه تایید شوند باید دو سوم نودهای محافظ آن را تایید کنند.
تلویزیون تتا (Theta TV ) ، تحقق مکانیزم مالی پروژه برای پخش ویدیو به صورت همتا به همتا است. تگ لاین این تکنولوژی بستر ورزش و سرگرمی است. تولیدکنندگان محتوا میتوانند از توکن‌های Tfuel که توسط بازدیدکنندگان به استخر این توکن واریز میشود کسب درآمد کنند. میزان درآمد بر اساس مدت زمان تماشای ویدیوها و تعداد کاربران ثبت شده است. تولیدکنندگان محتوا در کنار این روش عمومی کسب درآمد میتوانند با استفاده از کارت‌های اعتباری از بینندگان خود کمک‌های مالی دریافت کنند. این کمک‌ها به صورت استیبل‌کوین دلاری به کیف پول تولید‌کننده محتوا واریز میشود. تعداد تماشاگران همزمان ویدیو در این شبکه محدود به 1000 نفر شده است.
تتا یک بازار NFT مخصوص با نام Thetadrop دارد که برای معامله NFTهای ساخته شده در شبکه تتا با دلار یا توکن‌های Tfuel ایجاد شده است. NFTهایی شامل انیمیشن‌های سه‌بعدی از هنرمندان، تور جهانی پوکر با عنوان لحظه‌ها و کلکسیون‌هایی با مضممون تتا از جمله NFTهای ایجاد شده در این شبکه هستند. برخلاف بستر‌های محبوب خرید و فروش NFT مانند OpenSea ، در حال حاضر NFTهای خریداری شده توسط کاربران به کیف پول آنها منتقل نمی‌شود بلکه فقط به آدرس آن متصل میشود. این مشکل در نسخه بعدی شبکه حل خواهد شد.
همانطور که گفته شد، تتا قوی‌ترین پروژه ارز دیجیتال در زمینه انتشار و پخش ویدیو است. این قابلیت می‌تواند در گسترش دنیای متاورس به عنوان یکی از شاخه‌های وب 3 کاربرد فراوانی داشته باشد. تتا رقیب جدی برای پروژههای انتشار ویدیو در وب 2 مانند یوتیوب است که با توجه به غیرمتمرکز بودن و امنیت بالای اطلاعات می‌تواند بخش بزرگی از این صنعت را در دست بگیرد.
7-رمزارز وب سه: هلیوم(Helium )
یکی از تکنولوژی‌هایی که در سال‌های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده اینترنت اشیا (Intrnet of Things | IoT ) است. منظور از اینترنت اشیا محیطی است که در آن اشیای مختلف با اتصال به اینترنت میتوانند دادههای متنوع را به یکدیگر یا برای انسان‌ها ارسال کنند. این تکنولوژی کاربردهای زیادی دارد به عنوان مثال یک ماشین باربری هوشمند می‌تواند با اخذ اطلاعات مختلف از محیط، زمان رسیدن به مقصد را حدس زده و برای کاربر ارسال کند. با این تکنولوژی روابط بین انسان‌ها و اشیا وارد بعد جدیدی میشود.
حجم اطلاعات تولید شده با ورود اشیا به فضای اینترنت بیشتر خواهد شد. علاوه بر این، اطلاعاتی که اشیا منتشر میکنند ممکن است محرمانه باشد و پخش شدن آن در فضای عمومی اینترنت باعث ایجاد ضررهای مالی به کاربران شود. مجموع این ویژگی‌ها کاربران را به سمت استفاده از تکنولوژی غیرمتمرکز بلاک چین سوق میدهد. پروژه هلیوم یک شبکه غیرمتمرکز مبتنی بر بلاک چین است که هدف آن ایجاد بستری امن و غیرمتمرکز برای به اشتراک‌گذاری اطلاعات در فضای اینترنت اشیا است.
شبکه اصلی هلیوم در جولای 2019 راهاندازی شده است. این شبکه امکان اتصال دستگاه‌های بی‌سیم کم مصرف را فراهم میکند تا از این طریق بتواند دادهها را در سراسر شبکه منتشر کند. نودهای شبکه هلیوم شامل هات‌اسپات‌هایی(Hotspots ) برای انتقال اطلاعات که یک دروازه بی‌سیم (Wireless Gate ) دارند و یک دستگاه استخراج بلاک که (Miner ) برای تایید و ثبت تراکنش‌ها میشوند. کاربرانی که این دستگاه‌ها را به عنوان نود در شبکه استفاده میکنند با استخراج بلاک‌ها، پاداش ارز دیجیتال شبکه با نماد HNT را دریافت میکنند.
هدف هلیوم، شناسایی نارسایی‌های زیرساخت‌های اینترنت اشیای موجود و ایجاد زیرساخت مناسب ارتباط برای آینده این حوزه است.
رمزارز وب 3 هلیوم بهبود قابلیت‌های ارتباطی دستگاه‌های بی‌سیم مورد استفاده در اینترنت اشیا را یکی از اصلی‌ترین اهداف خود مطرح میکند. از سال 2013 که ایده اینترنت اشیا مطرح شده است، زیرساخت‌های مورد نیاز این حوزه در حال رشد است اما توسعه‌دهندگان به دنبال تمرکززدایی از پیشنهادات خود هستند. جذابیت اصلی این پروژه برای صاحبان دستگا‌های ماینر و علاقمندان به فضای اینترنت اشیا است چرا که میتوانند امکان دسترسی افراد بیشتری را به اینترنت فراهم کنند و برای این کار از شبکه پاداش دریافت کنند.
مشارکت‌کنندگان در شبکه رمزارز وب 3 هلیوم باید هات‌اسپات که ترکیبی از یک دروازه بی‌سیم و یک ماینر است داشته باشند. امکان خرید یا حتی ساخت این دستگاه برای کاربران وجود دارد. هر هات اسپات شعاع مشخصی از شبکه را تحت پوشش قرار میدهد و با ارائه خدمات خود، توکن‌های شبکه را استخراج میکند. این شبکه با استفاده از الگوریتم اجماع اثبات پوشش (proof-of-coverage ) عمل میکند.
¨ الگوریتم اثبات پوشش الگوریتم جدید مبتنی بر پروتکل HoneyBadger BFT است که به نودهای شبکه این امکان را میدهد که در زمان‌هایی که کیفیت اتصال بسیار متغیر است بتوانند به توافق برسند.
علاوه بر توکن HNT کاربران هزینه تراکنش را با استفاده از یک توکن دیگر به نام Data Credits پرداخت میکنند. این توکن به دلار آمریکا بستگی دارد و از سوزاندن توکن‌های HNT مشتق شده است. سقف تعداد توکن‌های هلیوم 223 میلیون است که بیش از 105 میلیون آن استخراج شده است. پاداش ماینینگ این شبکه 5 میلیون توکن در ماه است که هر دو سال یکبار این عدد نصف میشود. علاوه بر استخراج ارز دیجیتال وب 3 هلیوم کاربران میتوانند با استیک کردن این توکنها نیز کسب درآمد از ارزهای دیجیتال داشته باشند.
پروژه هلیوم یکی از قوی‌ترین پروژههای کریپتو در بستر اینترنت اشیا است که عمده هدف خود را بر ایجاد زیرساخت یک شبکه امن و غیرمتمرکز با مشوق‌های مالی گذاشته است. در حال حاضر بیش از 450 هزار هات‌اسپات در بیش از 35 هزار شهر از 162 کشور مختلف جهان درحال فعالیت هستند. نکته جالب‌تر این است که مالکان این هات‌اسپات‌ها 163 هزار مالک مجزا است که این نشان میدهد شبکه تا حدود زیادی غیرمتمرکز است. وجود چنین زیرساخت قوی به صورت غیرمتمرکز برای وب 3 از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
8-رمزارز وب سه: گراف(Graph )
اگر در حوزه فناوری فعال هستید قطعا واژه API را شنیده‌اید. این وازه به معنی رابط برنامه‌نویسی اپلیکیشن (Application Programming Interface ) است. به صورت ساده میتوان گفت API واسط بین اپلیکیشن‌های مختلف در بستر اینترنت است که امکان استفاده از امکانات یک اپلیکیشن را در دیگر اپلیکیشن‌ها فراهم میکند. نمونه ساده آن APIهای پرداخت بانک است که در سایت‌های مختلف خرید و فروش از آنها استفاده میشود. وجود API باعث میشود که پیچیدگی‌های مربوط به کد‌های اپلیکیشن پنهان شود و سایر اپلیکیشن‌ها به صورت ساده بتوانند با آن در ارتباط باشند.
زیرگراف (Subgraph ) ، اصطلاح جدیدی است که در پروژه ارز دیجیتال وب 3 گراف ارائه شده و به APIهای متن باز اشاره میکند. به عنوان مثال، صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز یونی‌سواپ از یک زیرگراف استفاده میکند که هر توسعه‌دهنده‌ای با استفاده از آن می‌تواند به اطلاعات یونی‌سواپ دسترسی داشته باشد.
¨ کارآمدترین روش پرس و جو و گرفتن داده از بلاک چین، استفاده از زیر گراف است. API شبکه اجتماعی لینکدین نمونه‌‌ای از APIهای بسته است که در آن امکان استفاده و انتقال دادههای لینکدین به برنامههای دیگر وجود ندارد. ارز دیجیتال وب 3 گراف برای تضمین متن باز بودن و ماندن APIهای بلاک چین که همان زیر گراف هستند، ایجاد شده است.
قبل از پروژه گراف، توسعه‌دهندگان مجبور بودند با راهاندازی سرورها و پایگاه‌داده‌های متمرکز، دادههای بلاک چین را فهرست بندی کنند و اطلاعات آنها با توجه به نیاز خود بهره بگیرند. این کار وقت زیادی از مهندسان میگرفت و همچنین پرهزینه و خطرآفرین بود. امروزه با استفاده از گراف، اپلیکیشن‌ها تنها باید به یک زیر گراف در سایت خود ارجاع دهند تا امکان جستجوی اطلاعات از سایت اصلی ایجاد شود. به عنوان مثال با ارجاع به زیرگراف یونی‌سواپ میتوان به راحتی به حجم معاملات انجام شده دسترسی داشت.
گراف ساخت برنامههای جدید و ردیابی دادههای ارزشمند را با تسهیل تعامل توسعه‌دهندگان با بلاک چین آسان‌تر میکند. با استفاده از گراف، توسعه‌دهندگان میتوانند به جای تمرکز بر ایجاد زیرساخت‌های بک‌اند سفارشی برای هر اپلیکیشن، بر روی ایجاد تجربه کاربری عالی (UI/UX ) متمرکز شوند. در حال حاضر بیش از 6 هزار برنامه‌نویس در گراف فعال هستند و بیش از 3400 زیرگراف برای صدها اپلیکیشن ایجاد کرده اند.
گراف یک لایه متن باز در بالای اتریوم است که به توسعه‌دهندگان امکان جمع‌آوری آسان اطلاعات و ارائه کارآمد و سریع آن برای کاربران را فراهم میکند. زیرگراف‌ها به صورت انتزاعی با با API اتریوم (JSON-RPC ) تعامل دارند و دادههای بلاک چین را از این طریق به دست می‌آورند اما برای نوشتن داده در بلاک چین، ویژگی‌های زیرگراف‌ها مانند جهش به کار گرفته میشود. دریافت اطلاعات و استفاده از اپلیکیشن‌ها در استفاده از زیرگراف‌ها با سرعت انجام میشود. چرا که ماهیت غیرمتمرکز بلاک چین امکان دریافت راحت و کارآمد دادهها را از بلاک چین فراهم میکند.
پروژه گراف یکی از پروژه‌هایی است که به شدت به آینده غیرمتمرکز اینترنت یعنی وب 3 اعتقاد دارد و توسعه خود را در این جهت قرار داده است. گراف از زبان برنامه‌نویسی GraphQL که در وب 2 ایجاد شده استفاده میکند. این ویژگی این امکان را به توسعه‌دهندگان وب 2 می‌دهدکه به راحتی وارد فضای وب 3 شده و روی بلاک چین فعالیت داشته باشند. بنابراین، تا حدودی میتوان گفت گسترش استفاده از گراف به نوعی گسترش فضای وب 3 خواهد بود.
روش کار گراف(Graph )
چهار نقش اصلی در پروتکل(بستر ) گراف وجود دارد که عبارتند از:
- نمایه‌سازی یا فهرست‌بندی (Indexing )
- تصدی‌گری (Curating )
- تفویض اختیار (Delegating )
- مصرف (Consuming )
در اینجا می‌خواهیم به بررسی این چهار نقش در شبکه بپردازیم.
1-نمایهسازها (Indexers )
نودهای شبکه هستند که توکن‌های شبکه (GRT ) را استیک میکنند تا از این طریق امکان ارائه خدمات نمایه‌سازی و پرس و جو را فراهم کنند. در ازای این خدمت، آنها پاداش نمایه‌سازی و کارمزد پرس و جو دریافت میکنند. برای تبدیل شدن به نود نمایه‌ساز در شبکه گراف باید نرم‌افزار نود شبکه ران (اجرا ) شود. نمایه‌سازی یک نقش فنی در شبکه است که توسط این نرم‌افزارها انجام میشود.
2-متصدیان (Curators )
توسعه‌دهندگان زیرگراف‌ها، مصرف‌کنندگان داده یا اعضای جامعه گراف هستند که به نمایهسازها سیگنال میدهند که کدام API باید توسط شبکه گراف نمایه شود. متصدیان از دانش خود در مورد اکوسیستم (زیست بودم ) بلاک چین، برنامههای کاربردی و مصرف‌کنندگان دادهها برای شناسایی منابع قابل اعتماد استفاده میکنند.
متصدیان توکن‌های GRT خود را به یک منحنی پیوند (Bonding Curve ) مربوط به یک زیرگراف واریز میکنند تا آن زیرگراف را سیگنال کنند و در ازای آن بخشی از هزینه‌های پرس و جو را دریافت کنند. این مساله باعث میشود منابع داده با بالاترین کیفیت در شبکه ایجاد شود چرا که کاربران از زیرگراف‌های با کیفیت پایین استفاده نمی‌کنند و در این حالت متصدیان نمی‌توانند درآمدی از سرمایه‌گذاری بر زیر گراف مورد نظر داشته باشند.
از آن‌جایی که سیگنال‌دهی روی یک منحنی پیوند اتفاق می‌افتد، هر کاربری زودتر بر روی یک زیر گراف سیگنال دهد، سهم بیشتری از هزینه‌های پرس و جو در آن زیرگراف برای مقدار معینی از توکن‌های GRT دریافت میکند. برای متصدی شدن نیازی به دانش بالا نیست و تنها با درک درست از دادههای متن باز میتوان روی زیرگراف‌های مناسب سرمایه‌گذاری کرد. توجه داشته باشید که متصدیان در طی این عملیات ممکن است سود یا ضرر کنند و این طور نیست که فقط سود به دست بیاورند.
یک نمونه از متصدی‌گری این است که یک زیرگراف در حوزه امور مالی غیرمتمرکز برای پروتکلی که به نظر شما پروژه موفقی خواهد شد به بازار ارائه میشود. در این حالت شما می‌توانید با واریز توکن‌های خود به آن زیرگراف سیگنال دهید تا نمایهسازها آن را ایندکس کنند و توسعه‌دهندگان DApp آن را اجرایی کنند. به دلیل سیگنال‌دهی زودتر، شما می‌توانید بخشی از هزینه جست و جو در آن زیر گراف را به دست آورید.
3-تفویض‌کنندگان اختیار (Delegators )
این گروه می‌خواهند در فرآیند تامین امنیت شبکه شریک باشند اما نمی‌خواهند یا نمی‌توانند نود گراف را اجرا کنند. تفویض‌کنندگان اختیار توکن‌های GRT خود را در اختیار نمایه‌سازهای موجود قرار میدهند و در ازای آن بخشی از هزینه‌های پرس و جو و پاداش‌های نمایه‌سازی را دریافت میکنند. انتخاب نمایهسازها بر اساس کارکرد آنها از منظر فنی، اقتصادی و امنیتی صورت میگیرد. تفویض اختیار به نمایهسازها و سلب آن از طریق Graph Explorer انجام میشود. این کار با یک کلیک ساده انجام میشود و نیازی به دانش فنی ندارد.
4-مصرف کنندگان(Consumers )
آخرین لایه کاربران گراف، مصرف‌کنندگان هستند که از زیرگراف‌ها برای پرس و جو استفاده میکنند و هزینه آن را در اختیار نمایهسازها، متصدیان و تفویض کنندگان قرار میدهند. به احتمال زیاد بسیاری از مصرف‌کنندگان توسعه‌دهندگان پروژههای مختلف هستند که هزینه‌های پرس و جو را برای برنامههای خود پوشش میدهند. با این حال، در برخی از اپلیکیشن‌ها این هزینه توسط کاربران پرداخت میشود یا به هزینه محصولات اضافه میشود. این هزینه‌ها توسط کیف‌پول‌های مخصوص شبکه گراف پرداخت میشوند.
9-رمزارز وب سه: بَت(BAT )
یکی از مهم‌ترین بخش‌های فضای اینترنت، مرورگرهایی هستند که امکان دسترسی به سایت‌ها و اپلیکیشن‌های مختلف را برای کاربران فراهم میکنند. ارز دیجیتال بَت (Basic Attention Token | BAT ) جز حیاتی اکوسیستم(زیست بوم ) مرورگر Brave است. انگیزه اصلی این پروژه، ایجاد یک سیستم عادلانه و اقتصادی برای سهام‌داران شبکه از جمله تبلیغ‌کنندگان، ناشران و کاربران اینترنتی در حوزه تبلیغات دیجیتال است. بنیانگذاران این پروژه معتقدند که این رویکرد مسائل مربوط به حریم خصوصی، انحصار و تجربه بد کاربری را از تجربیات آنلاین حذف خواهد کرد.
کاربران اینترنت به حد کافی از خطرات حریم خصوصی و امنیتی مرتبط با تبلیغات آنلاین آگاه هستند به همین دلیل در بسیاری از مواقع تبلیغات انجام شده توسط کاربران نادیده گرفته میشوند که این مساله به ضرر تبلیغ‌کنندگان و ناشران است. کسب درآمد از تولید محتوا برای ناشران فرایند مشکلی است و در صورت امکان نیز درصد زیادی از این درآمد نصیب بستر‌های متمرکز مانند گوگل و یوتیوب میشود. از طرفی، شرکت‌ها و برندها میلیاردها دلار بر روی تبلیغات محصولات خود سرمایه‌گذاری میکنند با این حال مطمئن نیستند که در نهایت این تبلیغ موفق میشود یا نه.
این مسائل، سبب راهاندازی مرورگر بریو(Brave ) در سال 2016 توسط دو نفر از قوی‌ترین‌های حوزه مرورگرهای اینترنتی یعنی برندن آیچ (Brendan Eich ) و برایان باندی (Brian Bondy ) شد. برندن آیچ خالق جاوا اسکریپت و بنیان‌گذار و مدیر ارشد موزیلا فایرفاکس است. بریو(Brave ) یک ویژگی تبلیغاتی با قابلیت حفظ حریم خصوصی دارد که به کاربران اجازه می دهد تبلیغات آنلاین را مسدود کنند. بنابراین تبلیغات فقط برای کاربرانی که تمایل به بازدید از تبلیغ و کسب درآمد دارند نمایش داده میشود.
طرح مشوق مالی این مرورگر، بر مبنای توکن‌های ارز دیجیتال در سال 2018 و با معرفی توکن بَت راهاندازی شد. دارایی دیجیتال کاربران بریو را برای مشاهده تبلیغات تشویق میکند و همچنان به عنوان ارز تسویه حساب برای ناشران عمل میکند. در سیستم بریو، ناشران قادر به ثبت دادههای خصوصی کاربران مانند IP نیستند. این مساله حتی زمانی که شما ابزار تبلیغاتی را مسدود نکرده‌اید نیز وجود دارد. این ویژگی باعث شده بریو به امن‌ترین محل برای کاربران تبدیل شود.
¨ بریو (Brave ) تبلیغات خود را تنها از تبلیغ‌کنندگان تایید شده خود دریافت میکند. این مساله امنیت کاربران را در قبال تبلیغات مخرب حفظ میکند. تبلیغ‌کنندگان، مبلغ مشخصی را با استفاده از توکن‌های بَت به شبکه پرداخت میکنند و شبکه توکنها را بین تولیدکنندگان محتوا و کاربران شبکه که تبلیغات را مشاهده کردهاند تقسیم میکند. کاربران با استفاده از این مرورگر علاوه بر حفظ حریم خصوصی خود، میتوانند با مشاهده تبلیغات مناسب توکن‌های بّت دریافت کنند و به کسب درآمد از ارزهای دیجیتال بپردازند.
همچنین زمانی که شما از یک وب سایتی در مرورگر بریو بازدید می‌کنید و تبلیغات برجسته‌ای در آن به شما نمایش داده میشود، ناشر محتوا توکن بَت دریافت میکند. همچنین ناشران محتوا میتوانند به عنوان انعام یا پاداش توکن‌های بّت را از کاربران به صورت مستقیم دریافت کنند. کاربران برای دسترسی به محتوای برخی از سایت‌های ممتاز باید اشتراک تهیه کنند که این کار نیز با استفاده از توکن‌های بَت صورت میگیرد. به این ترتیب توکن بَت، سیستم اقتصادی مرورگر بریو را به روش‌های ذکر شده ممکن میکند.
¨ هزینه تبلیغات بر اساس مدت زمان تبلیغات و بر اساس نسبت پیکسل‌هایی که تبلیغات از فضای مرورگر میگیرد تعیین میشود.
این نوع از تبلیغات بینش مناسبی در مورد اثر بخشی تبلیغات نشان میدهد. سقف عرضه توکن‌های بَت 1/5 میلیارد توکن است که تقریبا تمام توکن‌های آن عرضه شده و در گردش هستند.
¨ علاوه بر بَت که پیشتاز مرورگرهای امن و تبلیغات هدفمند است پروژههای بلاک چینی دیگری مانند 2Key Network و AdEx نیز با تفاوت‌های اندکی در این مسیر قدم گذاشته‌اند که می‌تواند در چرخه جستجو، تولید محتوا و تبلیغات دیجیتال وب 3 اهمیت زیادی داشته باشد.
10-رمزارز وب سه: اوشن(OCEAN )
بستر اوشن (Ocean Protoco ) یک بستر(پروتکل ) مبتنی بر اتریوم است که به صاحبان داده امکان فروش داده و به نیازمندان داده امکان دسترسی سریع به داده و خرید آن با توکن‌های شبکه را میدهد.
پروتکل برای انجام این کار از توکن‌های داده (Data Tokens ) استفاده میکند. کاربران برای دسترسی به داده مورد نظر خود به این توکنها نیاز دارند. توکن‌های داده، توکن‌های قابل معاوضه با استاندارد ERC-20 هستند که با استفاده از قراردادها و کتاب‌خانه‌های هوشمند اوشن ساخته شده‌اند و اجازه دسترسی به داده‌هایی که توسط کاربران ایجاد شده است را شامل میشوند.
¨ هدف اصلی بستر ارز دیجیتال وب 3 اوشن، تسهیل تبادل داده است به همین دلیل به کسب و کارها، محققان و افراد دیگری که به داده نیاز دارند امکان دسترسی به دادهها را میدهد و این کار به گونه‌ای انجام میشود که صاحبان داده همچنان کنترل خود را بر روی دادهها داشته باشند. اوشن همچنین کسانی که به داده خاصی نیاز دارند اما فضای کافی برای ذخیره‌سازی ندارند را به کسانی که این فضا را در اختیار دارند وصل میکند. افراد در پروتکل اوشن در ازای ارائه داده و فضای ذخیره‌سازی، رمزارزهای شبکه اوشن (OCEAN ) را دریافت میکنند.
برای تسهیل تبادل داده از یک بازار متن باز به نام Ocean Market استفاده میشود. این بازار در حال حاضر بر روی شبکه اصلی اتریوم در حال اجرا است اما توسعه‌دهندگان به دنبال استقرار این بستر در شبکه‌های بلاک چینی دیگر هستند. بازار اوشن، بازارساز خودکار (AMM ) خود را دارد که تعیین قیمت خودکار را برای دادهها انجام میدهد. همچنین یک استخر بازارسازی خودگردان برای هر توکن داده با هزینه کم وجود دارد. با توجه به این که شبکه اوشن با اتریوم سازگار است،
بازار ساز خودگردان شبکه، امکان استفاده از کیف پول به جای کیف داده و از صرافی ارز دیجیتال به عنوان صرافی داده را فراهم میکند.
اهداف رمزارز وب سه اوشن
- امکان‌پذیر کردن استفاده از دادهها
- توزیع ثروت و قدرت
- حفظ محدودیت‌های اخلاقی و قانونی
- جلوگیری از سانسور
- ایجاد فضای انتقال داده بدون نیاز به اعتماد
این ماموریت‌ها در راستای رسیدن به هدف اصلی شبکه هستند
هدف اصلی اوشن: گسترش استفاده از هوش مصنوعی و فراهم آوردن امکان کسب درآمد از داده برای تمامی افراد است.
این شبکه در سال 2017 توسط Bruce Pon موسس شرکت نرم‌افزار پایگاه داده بلاک چین (BigChainDB ) و Trent McConaghyمحقق حوزه هوش مصنوعی تاسیس شد. تیم اصلی این پروژه از مجموعه‌ای از متخصصان هوش مصنوعی، بیگ دیتا و بلاکچین تشکیل شده است.
توکن Ocean توکن با استاندارد ERC-20 است که برای خرید و فروش توکن‌های دارایی، استیک کردن و توکن حاکمیتی برای مدیریت شبکه استفاده میشود. سقف تولید توکن‌های شبکه یک میلیارد و چهارصد و ده میلیون توکن هست که شش صد و سیزده میلیون توکن آن تاکنون عرضه شده است. کاربران میتوانند در پروتکل اوشن، بازار غیرمتمرکز خود را برای به اشتراک‌گذاری داده ایجاد کنند و از این طریق نیزبه کسب درآمد بپردازند.
11-رمزارز وب سه: آئودیوس(Audius )
آئودیوس (Audius ) ، سرویس پخش دیجیتال است که هنرمندان را طور مستقیم به طرفداران وصل میکند و امکان دسترسی به موسیقی منحصر به فرد را برای همه ایجاد میکند. آئودیوس مبتنی بر بلاک چین بوده و اپلیکیشن آن متن باز و غیرمتمرکز است. این پروژه به هنرمندان از سراسر دنیا این امکان را میدهد که بتوانند موسیقی‌های خود را در شبکه به اشتراک بگذارند و از این طریق با ارزهای دیجیتال کسب درآمد کنند. توسعه‌دهندگان نرم‌افزاری نیز میتوانند برنامههای خود را بر روی آئودیوس ایجاد کنند تا بتوانند از یک سیستم موسیقی منحصر به فرد استفاده کنند.
ایجاد و توزیع موسیقی در دو دهه اخیر به طرز چشمگیری توسط فناوری دچار تغییرات شده است. ساخت موسیقی، دیگر نیازی به تیمی از تولیدکنندگان و مهندسان صدا ندارد. امروزه افراد میتوانند در اتاق خواب خود با تجهیزات ارزان قیمت، موسیقی خود را تولید کنند و با استفاده از شبکه‌های مجازی به گوش شنوندگان برسانند. اگرچه در عصر توزیع دیجیتال منطقی به نظر نمی رسد اما، هنوز شبکهای از واسطه‌ها تولید و توزیع موسیقی را بر عهده دارند و قسمت بد ماجرا این است که مکانیزم انتقال ارزش در این سیستم تا حد زیادی ابهام دارد.
آئودیوس، جایگزین مستقیم بستر‌های پخش دیجیتال موجود است که به هنرمندان و طرفدارن آنها اجازه دسترسی مستقیم به یکدیگر میدهد به گونه‌ای که همه آنها در مالکیت شبکهای که خودشان ساخته‌اند و کسب درآمد از آن شریک هستند. هدف اصلی آئودیوس فراهم آوردن شرایطی است که در آن همه افراد بتوانند آزادانه صوت را به اشتراک بگذارند، به صوت دیگران گوش دهند و ازاین فرآیند به کسب درآمد بپردازند.
شبکه آئودیوس را میتوان به سه دسته زیر تقسیم نمود:
- هنرمندان (تولیدکنندگان محتوا )
- طرفداران (مصرف‌کنندگان محتوا )
- ارائه دهندگان خدمات
برخی از کاربران ممکن است جزو هر سه گروه کاربران یا دو مورد از آنها باشند. هنرمندان وظیفه آپلود صدا، ساخت آلبوم و به اشتراک‌گذاری آنها با کاربران دنبال‌کننده را دارند. طرفداران میتوانند به موسیقی هنرمندان محبوب خود گوش بدهند، لیستی از موسیقی‌های مورد علاقه درست کنند، هنرمندان را دنبال کنند و محتوای دیگران را با دنبال کنندگان خود به اشتراک بگذارند.
ارائه دهندگان خدمات نیز پخش آهنگ‌ها، ایمن‌سازی شبکه و کنترل ترافیک شبکه را انجام میدهند. این کاربران با استیک توکن‌های Audiu و ثبت اطلاعات خود میتوانند به عنوان نودهای شبکه فعالیت داشته باشند.
در شبکه آئودیوس دو نوع نود وجود دارد:
- محتوا (Content Node )
- کشف (Discovery Node )
نودهای محتوا در دسترس بودن محتوای کاربران در IPFS را تامین میکند. در این کار ،فراداده کاربر، تصاویر و محتوای صوتی او بررسی میشود. نودهای کشف محتوا، قراردادهای هوشمند آئودیوس را در بلاک چین اتریوم فهرست و ذخیره میکنند تا مشتریان بتوانند از طریق یک API به جست و جوی اطلاعات مورد نیاز خود بپردازند.
سقفی برای توکن شبکه آئودیوس در نظر گرفته نشده است اما کل توکن‌های موجود شبکه 1/072/692/308 است که در حال حاضر بیش از 515 میلیون توکن آن در گردش است. از توکن شبکه میتوان برای پرداخت‌های درون برنامه‌ای به هنرمندان استفاده کرد یا با استیک کردن آنها در تامین امنیت شبکه سهم داشت
جمع‌بندی
وب سه نسل جدید اینترنت است که با نام اینترنت غیرمتمرکز شناخته میشود. بسیاری از پروژههای ارز دیجیتال در این حوزه فعالیت میکنند که مجموعه فعالیت آنها منجر به تشکیل اینترنت نسل سوم میشود. رمزارزها در بخش‌هایی مانند ذخیره داده، انتشار داده، اوراکل‌ها، APIهای غیرمتمرکز، بستر‌های کاربردی مثل پخش ویدیو و موسیقی و همچنین زیرساخت‌های ایجاد اینترنت غیرمتمرکر فعالیت میکنند.
