دفتر کل توزیع شده (DLT)

فناوری دفتر کل توزیع شده(Distributed Ledger Technology)  مفهوم جدیدی است که با حضور بیت کوین و فناوری بلاکچین مطرح شده است. هر تکنولوژی برای کمک به زندگی بهتر و راحتی بشر ساخته می‌شود. تکنولوژی دفتر کل توزیع شده نیز به همین هدف پا در عرصه علم و فناوری گذاشته است. این تکنولوژی علاوه بر حل مشکلات نامبرده شده در مورد دفتر کل سنتی، مزایا و کاربرد های دیگری را نیز با خود به همراه دارد که می‌توان به استفاده هر چه بیشتر از آن در زندگی روزمره جوامع بشری، خوش بین بود.

دفتر کل توزیع شده همانطور که از نامش مشخص است حوزه مرکزی خاصی ندارد و توسط نهاد یا سازمانی مدیریت و کنترل نمی‌شود. تمامی اطلاعات موجود اعم از داده های مالی، غیر مالی و سایر داده ها، دیگر داخل یک سرور نگهداری نمی‌شود، بلکه بین بی شمار سیستم توزیع می‌شود. افراد در این تکنولوژی یک شبکه را تشکیل می‌دهند و اگر قرار باشد تراکنش یا اطلاعاتی ثبت شود، این اطلاعات داخل سیستم تمامی اعضا شبکه ثبت می‌شود. اصطلاحا به این خدمت رسان های شبکه نود (Node) می‌گویند. تمامی اعضای شبکه یک نسخه از دفتر کل را در سیستم های خود دارند. اگر تراکنش یا اطلاعاتی بخواهد ثبت شود می‌بایست با توافق تمامی اعضای شبکه این اتفاق بیفتد و پس از تایید بیش از نیمی از اعضای شبکه، آن تراکنش یا اطلاعات ثبت می‌شود و دفتر کل تمامی اعضای شبکه به روز رسانی می‌شود. بنابراین هر تغییری در شبکه از چشم اعضای آن دور نخواهد ماند و می‌بایست آن تغییر با موافقت و تایید تمامی اعضا شبکه صورت گیرد.

انواع دفتر کل توزیع شده  (DLT)

بلاکچین تنها یک نوعی از دفتر کل توزیع شده است که دارای سازوکار مختص به خود است. دفتر کل های متعددی مانند هش گراف ( Graph Hash) ، تنگل (Tangle) و … نیز وجود دارند. در این دفتر کل، اطلاعات و داده ها رمزنگاری و در بلوک های بهم پیوسته قرار داده می‌شوند.

بلاک چین نیز خودش انواع مختلفی دارد که بر اساس چارچوب های مختلفی کار می‌کند. همانطور که ملاحظه کردید دامنه‌ی این علم بسیار گسترده است و این یکی از دلایلی است که می‌گویند بلاک چین و دفتر کل توزیع شده بزرگترین اختراع بشر بعد از اینترنت است.

 در ادامه به توضیح مختصری از انواع دفتر کل توزیع پرداختیم.

1-بلاکچین (blockchain)

بلاکچین شناخته ترین دفتر کل توزیع شده است. بلاکچین شبکه ای از مجموعه بلاک هاست. اطلاعات در دفتر کل بلاکچین به صورت زنجیره ای از بلاک ها ذخیره میشود. هر بلاک شامل زمان، تاریخ و اطلاعاتی در مورد ارسال کننده تراکنش است. هر بلاک علاوه بر اطلاعاتی که درون آن ذخیره می شود دارای شماره شناسایی ای یا همان (ID) به نام هش است. هش، مجموعه ای از کاراکتر ها است که برای ساخت آن از الگوریتم های خاصی استفاده میشود. هر بلاکی با توجه به اطلاعاتی که درون آن قرار دارد، هش مربوط به خودش را دارد و این هش به نحوی نشان دهنده اطلاعات درون آن بلاک می باشد. نکته ی قابل توجه اینجاست که اگر حتی بخش بسیار کوچکی از اطلاعات تغییر کند یا حذف شود، هش به طور کلی عوض می شود. حتی هش بلاک های دیگر هم عوض می شود. چون هر بلاکی علاوه بر هش خودش، هش بلاک قبلی را درون بلاک خود دارد. به آن زنجیره بلاک ها یا بلاکچین می گویند.

2-هش گراف (hash graph)

هش گراف یکی از انواع مختلف دفترکل توزیع شده است که ادعا می‌کند می‌تواند از فناوری بلاک‌ چین پیشی بگیرد. هرچند این ادعا بی اساس هم نیست، زیرا هش گراف از چندین ویژگی برتر نسبت به بلاک چین برخوردار است. این ویژگی ها را می‌توان به سه بخش زیر دسته بندی کرد:

• مقیاس پذیری بیشتر که می‌تواند تا ۲۵۰,۰۰۰ تراکنش در ثانیه انجام دهد.
• از معادلات ریاضی معقول تری برخوردار است.
• امنیت بهتری دارد.

هم چنین گفتنی است که هش گراف از پروتکل گاسیپ (gossip ) استفاده میکند. هر نود می‌تواند اطلاعات امضا شده مربوط به تراکنش جدید و تراکنش‌های دیگری که از بقیه گرفته را انتشار بدهدکه به آن رویداد(event) می‌گویند. همسایه‌ها رویدادهای گرفته شده را با اطلاعاتی که از بقیه نودها گرفتند جمع اوری می‌کنند و آنها را به صورت یک رویداد جدید ایجاد میکنند و بعد آن را به یک همسایه دیگر که ان هم به صورت اتفاقی انتخاب شده، می‌فرستند. این روند به همین صورت ادامه پیدا می‌کند تا اینکه همه نودها از اطلاعاتی که در اول ساخته شده یا فرستاده شده آگاهی پیدا کنند.

3-گراف جهت دار غیرمدور (DAG)

یکی دیگر از انواع مختلف دفترکل توزیع شده ،گراف جهت دار غیرمدور یاDAG (Directed Acyclic Graph) می‌باشد که به‌ جای استخراج، از تأیید تراکنش‌های دیگر برای ثبت تراکنش استفاده می‌کند. یکی از مزایای بسیار مهم DAG، قابلیت ارائه نانو تراکنش های بدون کارمزد است. . این فناوری با توجه به بازار رقابتی دفتر کل توزیع شده و پتانسیل بالایی که دارد می‌تواند آینده دنیای رمز ارزها را رقم بزند فناوری گراف جهت‌دار غیرمدور با توجه به استفاده از ساختار داده گرافی می‌تواند مقیاس‌پذیری و سرعت انجام تراکنش‌ها را به طرز چشم‌گیری افزایش دهد.این موضوع به دلیل آن است که مقیاس پذیری با رشد شبکه بهبود می‌یابد. به عبارت دیگر هرچه تراکنش ها بیشتر باشد، مقیاس پذیری بهبود می‌یابد. DAG  مکانیزم اجماع متفاوتی دارد و پردازش تراکنش ها را در نودها ذخیره می‌کند. تمام نودها در شبکه، تراکنش ها را تایید می‌کنند. هر نود می‌تواند تراکنش را شروع کند اما برای تایید، باید حداقل دو تراکنش قبلی را تایید کنند.

DAG  گرافی است که هیچ دوری در آن وجود ندارد و تمامی یال‌های آن یک طرفه هستند. در این نوع گراف، با شروع پیمایش از گره امکان بازگشت به آن وجود ندارد. این فناوری جایگزین با ارزشی برای رویکرد سنتی دفتر کل توزیع شده ارائه می‌دهد که با کاهش هزینه تراکنش، بهبود شفافیت و افزایش کارایی همراه است.

به تصویر زیر توجه کنید: