اگر شما می خواهید در خرید یا فروش در بازار سرمایه با تحلیل تکنیکال به سود مورد دلخواهتان برسید، باید دانش خود را در پیش‌بینی رفتار روندها روی نمودار قیمت به روز کنید.
همان طور که می دانید روندها همواره پایدار نیستند، اما باید بدانیم که چگونه می‌توان موقعیت دقیق تغییر روندها روی نمودار را به دست آوریم. واگرایی در تحلیل تکنیکال از مفاهیم بسیار مهم می باشد که در این زمینه کاربرد فراوانی دارد. در این مبحث با مفهوم انواع واگرایی آشنا شده و این که چه کاربردی در پیش‌بینی رفتار نمودار قیمت دارد.
فهرست
واگرایی (Divergence)
برای تشخیص تغییر روندها در نمودار قیمت چندین راه وجود دارد که می‌توانید از آنها استفاده کنید. شناسایی نقاط حمایت و مقاومت در نمودار یک سهم یکی از این راهها می باشد. یکی دیگر از این راهها را می توان الگوهای قیمت نام برد. الگوی های دیگری مانند مثلث، فنجان و دسته، پرچم، و الگوهای هارمونیک می توان بهره گرفت که اینها از ابزارهای کار آمد هستند که به کمک آنها می‌توان تغییر در روندها را مشخص کرد.
از روش‌های دیگری که استفاده می شود واگرایی در تحلیل تکنیکال می باشد. واگرایی به حرکت نمودار قیمت و اندیکاتورها در جهت خلاف هم گفته می شود. از اندیکاتورها می توان برای تشخیص سیگنال خرید و فروش استفاده کرد. این نکته مهم است که تفاوت در روند حرکت نمودار قیمت یک سهم و اندیکاتورها، نشانه‌ای قوی از تغییر روند در آن سهم در آینده نزدیک می باشد.
استفاده از واگرایی در تحلیل تکنیکال
به‌وسیله الگوهای واگرایی شما می‌توانید تغییرات روندها در نمودار را تقریبا پیش‌بینی کنید. واگرایی پدیده‌ای است که هم‌زمان با حرکت نمودار قیمت به وجود می آید. به این سبب، این امکان را به شما می دهد که تغییر روند در زمان مناسب را پیش بینی کند. بعضی از اندیکاتورها تأخیری‌اند؛ یعنی این که آن ها برای تأیید روندها مورد استفاده قرار می گیرند.
از واگرایی در تحلیل تکنیکال، می توان برای تعیین سطوح حمایت و مقاومت استفاده کرد. یعنی اینکه می‌توانید اعتبار خطوط روندها را در نمودار مشخص کنید. این موضوع در تصمیم‌گیری برای انجام معامله در زمان مناسب یاری گر شما خواهد بود.
انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال
برای استفاده از واگرایی‌ها، ابتدا باید نوع آن را شناسایی کنید. انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد:
۱. واگرایی معمولی (Regular Divergence)
واگرایی معمولی بیشترین اعتبار وکاربرد را در بین این سه گروه دارد. واگرایی معمولی در روندهای نزولی یا صعودی به وجود می آید به‌طوری‌که نمودار قیمت در یک جهت و نمودار اندیکاتور در خلاف جهت آن حرکت خواهد کرد. واگرایی معمولی به دو دسته تقسیم می شود که شامل دسته بندی زیر می باشد:
واگرایی معمولی مثبت (Positive Regular Divergence)
این واگرایی مثبت به واگرایی در تحلیل تکنیکال اطلاق می‌شود که در انتهای یک روند نزولی پس از شکل‌گیری دو کف متوالی به وجود می آید.
پس می‌توان وقوع این واگرایی در نمودار قیمت و اندیکاتور را نشانه‌ای برای پایان روند نزولی قیمت و آغاز روند صعودی دانست. البته از دیگر ابزارهای تحلیل تکنیکال برای آنکه بتوان به نتیجه قطعی رسید، باید استفاده کنیم.
مهم این است که اگر این واگرایی در ناحیه اشباع فروش باشد، می‌توان به آن اطمینان کردو برای تصمیم‌گیری از آن استفاده کرد.
واگرایی معمولی منفی (Negative Regular Divergence)
این واگرایی یکی از انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال می باشد. مفهوم این واگرایی تقریبا عکس مفهومی است که درباره واگرایی معمولی مثبت بیان شده است.
این واگرایی در روندی صعودی در قیمت دارایی به وجود می آید و معمولاً هنگامی که دو سقف قیمتی صعودی در کنار هم قرار می‌گیرند و در مقابل، اندیکاتور روند نزولی پیدا می‌کند، مورد استفاده قرار می گیرد.
واگرایی معمولی منفی به ما نشان می دهد که خریداران در حال تضعیف‌اند و باید در آینده نزدیک انتظار داشته باشیم که فروشندگان بر خریداران غلبه پیدا کنند. اگر این واگرایی در محدوده اشباع خرید پدید آید، سیگنال قوی‌تری برای تحلیلگر حساب می آید
۲. واگرایی مخفی (Hidden Divergence)
واگرایی مخفی در مقایسه با واگرایی معمولی از اعتبار کمتری برخوردار می باشد. یعنی این که در مقایسه با دسته قبلی، سیگنال‌های ضعیف‌تری صادر می‌کند.
همان طور که می دانید واگرایی مخفی هم در روندهای صعودی یا نزولی به وجود می آید. هنگام به وجود آمدن این واگرایی؛ نمودار و اندیکاتور درای روند یکسانی می باشند با این تفاوت که شدت روندها در یکی کاهشی و در دیگری افزایشی می باشد. این گروه نیز شامل دو زیرمجموعه می باشدکه عبارت‌اند از:
واگرایی مخفی مثبت (Positive Hidden Divergence)
مشخص است که واگرایی مخفی مثبت نیز در روندها به وجود می آید. برای آنکه مفهوم این واگرایی رابتوان واضح بیان کرد، مثالی می زنیم. هنگامی که یک سهم در روند صعودی در یک تایم فریم قرار دارد؛ هنگام روند صعودی نوساناتی به وجود می آید و از این طریق، دو کف قیمتی ایجاد شده که دومی بالاتر از اولی قرار می‌گیرد.
ولی وقتی به نمودار اندیکاتور RSI را بررسی می کنیم، اندیکاتور روند عکسی را در بازه زمانی مشابه را دارد؛ یعنی وقتی نقاط معادل دو کف قیمتی را به هم وصل می‌کنیم، خطی با شیب نزولی به وجود می آید. به این موضوع واگرایی مخفی مثبت گفته می‌شود و نشان‌می دهد که روند صعودی دارایی ادامه دار می باشد. ارزش این سیگنال هنگامی بیشتر می‌شود که در محدوده حمایتی دارایی به وجود آید.
واگرایی مخفی منفی (Negative Hidden Divergence)
واضح است که واگرایی مخفی منفی مفهومی عکس واگرایی مخفی مثبت دارد. وقتی که یک سهم در بازار سرمایه در روند نزولی در یک تایم فریم هست در جریان روند نزولی، به وجود می آید و از این طریق، دو سقف قیمتی به وجود آمده که دومی پایین‌تر از اولی قرار می‌گیرد. ولی وقتی نمودار اندیکاتور RSI را بررسی می‌کنیم، اندیکاتور روند عکسی را در بازه زمانی مشابه به خود گرفته است.
یعنی وقتی نقاط معادل دو سقف قیمتی را به هم وصل می‌کنیم، خطی با شیب صعودی تشکیل می شود . این رخداد واگرایی مخفی منفی گفته می‌شود و نشان می دهد که روند نزولی سهم ادامه دارد. قدرت این سیگنال زمانی دوچندان می شود که در محدوده مقاومتی دارایی باشد.
۳. واگرایی زمانی (Time Divergence)
نوع دیگر از واگرایی ها؛ واگرایی زمانی، می‌باشد که با دو مورد قبل تفاوت دارد. واگرایی زمانی؛ روی تضاد بین زمان و قیمت تمرکز می‌کند. این واگرایی نیز در روندها به وجود می آید. اگر در اصلاح روندها در مقایسه از نظر قیمت و زمان تفاوتی به وجود آید، این نوع واگرایی واقع می‌شود. واگرایی زمانی شامل دو گروه می باشد که عبارت‌اند از:
واگرایی زمانی معمولی (Regular Time Divergence)
به عنوان مثال در یک روندی صعودی که از تعدادی کندل صعودی به وجود می آید را در نظر بگیرید. بعد از این روند صعودی سهم وارد فاز اصلاح روند می شود. این گونه است که نمودار وارد روند نزولی می‌شود.
اگر تعداد کندل‌های نزولی بیشتر از صعودی باشد، اما از روندی صعودی که از تعدادی کندل صعودی به وجود می آید را در نظر بگیرید ظر زمانی شاهد افت قیمت کمی باشیم، واگرایی زمانی معمولی به وجود آمده است. این نوع واگرایی به عنوان الگوی ادامه‌دهنده مورد استفاده قرار می گیرد؛ یعنی این انتظار می رود که روند اصلاحی پایان یابدو شاهد ادامه روند صعودی قبلی باشیم.
واگرایی زمانی هوشمند (Smart Time Divergence)
روندی صعودی که از تعدادی کندل صعودی به وجود می آید را در نظر بگیرید. بعد از این روند صعودی سهم وارد فاز اصلاح روند می شود. این گونه است که نمودار وارد روند نزولی می‌شود.
اگر در یک بازه زمانی کوتاه با تعداد کندل کم، همراه با افت قیمت زیادی شاهد باشیم، الگوی واگرایی زمانی هوشمند به وجود آمده است. این مشخص می کند که خرس‌ها نمی توانند بر روند صعودی غلبه کنند. واگرایی زمانی هوشمند الگویی ادامه‌دهنده می باشد؛ یعنی اینکه که پس از آن نمودار به روند اولیه خود بر می‌گردد.
انواع واگرایی در اندیکاتورها
از مهمترین اندیکاتورها برای تشخیص واگرایی می توان به دو مورد زیر اشاره کرد:
واگرایی در اندیکاتور RSI
واگرایی در اندیکاتور MACD
در بحث تحلیل تکنیکال، تجربه حرف یکی از مهمترین ارکان می باشد. اما چند نکته کاربردی هست که با توجه به آنها می‌توانید میزان اعتبار واگرایی در پیش‌بینی روندها مورد ارزیابی قرار دهید. این نکات عبارت‌اند از:
واگرایی‌هایی که در مناطق اشباع خرید یا فروش رخ می‌دهند، از درجه اعتبار بیشتری برخوردار می باشند.
اگر واگرایی مورد تایید سیگنال‌های اندیکاتورهای دیگر باشد مطمئن تر است.
واگرایی که در خطوط حمایت و مقاومت یا سطوح فیبوناچی به وجود می آیددارای ارزش بالایی می باشد.
در‌صورتی‌که روندها در واگرایی با شیب تندی همراه باشند، اعتبار تشخیص روندها بیشتر خواهد شد.
هرچه واگرایی در تایم فریم طولانی‌تری در نظر گرفته شود، مطمئن تر خواهد بود.
جمع بندی
در این مبحث به موضوع واگرایی پرداختیم و اینکه چه کاربردی در تحلیل تکنیکال دارد. در ادامه با انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال که شامل موارد زیر است آشنا شدیم.
انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال
۱. واگرایی معمولی (Regular Divergence)
واگرایی معمولی بیشترین اعتبار وکاربرد را در بین این سه گروه دارد. که خود نیز شامل دو زیر گروه واگرایی معمولی مثبت
و واگرایی معمولی می باشد.
2-. واگرایی مخفی (Hidden Divergence)
واگرایی مخفی در مقایسه با واگرایی معمولی از اعتبار کمتری برخوردار می باشد. این گروه نیز شامل دو دسته واگرایی مخفی مثبت و واگرایی مخفی می باشد
3- واگرایی زمانی (Time Divergence)
نوع دیگر از واگرایی ها؛ واگرایی زمانی، می‌باشد که با دو مورد قبل تفاوت دارد. واگرایی زمانی؛ روی تضاد بین زمان و قیمت تمرکز می‌کند. این دسته نیز شامل دو زیرگروه واگرایی زمانی معمولی و واگرایی زمانی هوشمند می باشد.
