تحلیل تکنیکال قدرتمندترین ابزار ترید در بازارهای مالی، به خصوص بازار ارزهای دیجیتال است. یکی از بخش‌های مهم تحلیل تکنیکال اندیکاتور ها هستند. اندیکاتور ها ابزارهای ریاضی هستند که با تلفیق توابع ریاضی و اطلاعات بازار مثل قیمت و حجم، به پیش‌بینی روند قیمت می‌پردازند. اندیکاتورها به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که یکی از پرکاربردترین و مهم‌ترین دسته‌ها، اسیلاتورها یا نوسانگرنماها هستند.
به زبان ساده برای تحلیل قیمت ها در معاملات از انواع اندیکاتورهای تکنیکال استفاده می شود. بعضی از این اندیکاتور ها مانند RSI ، MACD، میانگین متحرک بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند و دسته دیگری از اندیکاتورها هم وجود دارند که شاید تابحال نام آنها را نشنیده باشید.
یادگیری هر یک از این اندیکاتورها و کار با آنها به صورت ترکیبی می تواند شما را به یک استراتژی معاملاتی مناسب که قابلیت یافتن فرصت های محتمل تر دارد هدایت کند.
انواع اندیکاتور ها:
اندیکاتورهای مختلفی برای نشان دادن روند فعلی قیمت وجود دارند، ما قصد داریم پرکاربردترین آنها رو بهتون معرفی کنیم.
اندیکاتور RSI
اندیکاتور RSI مخفف Relative strength index به معنی شاخص قدرت نسبی است. RSI. یک اندیکاتور تکنیکالی است و در تحلیل بازار های مالی استفاده می شود. اندیکاتورهای زیادی وجود دارند اما اندیکاتور RSI از پرطرفدارترین اندیکاتور هاست و توسط Welles Wilder در سال ۱۹۷۸ ابداع شده است و نشان دهنده قدرت و ضعف فعلی و گذشته چارت بر اساس معاملات انجام شده در یک دوره اخیر است.
در چارت ،حداکثر و مینیمم ترین سطح نوسان مابین ۸۰ و ۲۰ یا هم ۹۰ و ۱۰ می باشد. اما نوسان در این بازه ها کمتر اتفاق می افتد و در صورت رخ دادن، نشان دهنده شتاب قوی تری است. RSI به معامله گر ها سیگنال خرید و فروش می دهد. اندیکاتور RSI با دیگر استراتژی های موجود در بازار مورد آزمایش و مقایسه قرار گرفته است. این آزمایش در شرکت هایی چون اپل، مایکروسافت، IBM، موبایل Exxon انجام شد و نشان داد RSI هنوز هم می تواند نتایج خوبی را بدست آورد.
فرمول محاسبه اندیکاتور RSI چیست ؟
محاسبه اندیکاتور RSI همانند بیشتر اندیکاتورها در یک دوره انجام می‌شود. به طور کلی می‌توان گفت اندیکاتورها از طریق توابع ریاضی عملیاتی مانند میانگین‌گیری انجام داده و نتایج حاصل را برای تحلیل استفاده می‌کنند. در اندیکاتور RSI دوره محاسباتی معمولا 14 است. به این معنی که برای محاسبه مقدار RSI برای یک کندل خاص، از اطلاعات 14 کندل قبل استفاده می‌شود. دقت کنید که این محاسبات ربطی به تایم فریم نمودار ندارد. یعنی اگر تایم فریم روزانه باشد، محاسبه با استفاده از 14 کندل روزانه و اگر تایم فریم 1 ساعتی باشد، محاسبه با استفاده از 14 کندل 1 ساعته انجام می‌شود.
برای محاسبه اندیکاتور RSI ابتدا باید مقدار قدرت نسبی محاسبه می‌شود. قدرت نسبی از تقسیم «متوسط سود» (Average Gain) به «متوسط زیان» (Average Loss) در طی دوره محاسبه اندیکاتور به دست می‌آید. دقت کنید که متوسط زیان نیز همانند متوسط سود به صورت مقدار مثبت استفاده می‌شود.
با فرض استفاده از دوره 14 روزه برای محاسبه قدرت نسبی، فرض کنید که در 5 کندل از 14 کندل قبلی قیمت پایانی، بالاتر از قیمت شروع بسته شده است و متوسط مقدار سود در آن 5 کندل برابر 1 درصد است. در 9 کندل باقی‌مانده، قیمت پایانی کمتر از شروع بوده و به طور متوسط مقدار ضرر در آنها برابر با 0/8 درصد است. در این حالت مقدار قدرت نسبی برابر با تقسیم 1 به 0/8 خواهد بود که مقدار آن 1/25 می‌شود.
حال برای محاسبه مقدار اندیکاتور RSI قدرت نسبی به دست آمده در رابطه زیر قرار داده می‌شود. این مقدار همواره بین صفر تا صد خواهد بود. برای مثال ذکر شده، این مقدار برابر با 55/55 خواهد بود.
تفسیر اندیکاتور RSI چیست ؟
در بخش قبلی سوال اندیکاتور RSI چیست را از منظر فرمول و ریاضیات بررسی کردیم. در این بخش می‌خواهیم به تفسیر این اطلاعات از منظر نمودار قیمتی بپردازیم. توجه به روندهای قیمت و شاخص‌های مختلف برای نمودار قیمتی هر سهم یا ارز دیجیتال، کمک شایانی به تفسیر نمودار می‌کند. به عنوان مثال ایده اصلی مبنی بر اینکه اگر RSI بالای 70 باشد اشباع خرید و اگر زیر 30 باشد اشباع فروش است، به راحتی قابل رد است.
در بسیاری از روندهای نزولی بازار، اصلاحات صعودی معمولا با مقدار RSI زیر 70 انجام می‌شوند و در روندهای صعودی، اصلاحات نزولی معمولا از مقادیر بالاتر از 30 برای RSI برگشت داده می‌شوند. بنابراین، توجه به نوع روند موجود، می‌تواند در برداشت ما از مقادیر RSI موثر باشد. همچنین برعکس این موضوع نیز صحت دارد. به عنوان مثال اگر مقادیر RSI در یک روند نزولی از مقدار 50 در اصلاحات صعودی برگردد، می‌توان به این نتیجه رسید که روند نزولی همچنان پابرجاست. استفاده از RSI می‌تواند گول زننده باشد. برای جلوگیری از سیگنال‌های کاذب اندیکاتور، می‌توان تنها سیگنال‌هایی را که در جهت روند بازار هستند استفاده کرد.
اندیکاتور MACD
MACD مخفف عبارت Moving average convergence divergence است که به معنای همگرایی (Convergence) و واگرایی (Divergence) میانگین متحرک است. در محاسبات اندیکاتور MACD نیز مانند اندیکاتور RSI از میانگین متحرک استفاده می‌شود. اندیکاتور MACD ابزاری است برای شناسایی میانگین‌های متحرک که نشان‌دهنده یک روند جدید صعودی یا نزولی است.
معامله‌گران با استفاده از اندیکاتور MACD توانایی شناسایی فرصت‌های مناسب معامله‌گری و تحلیل بازار سرمایه را به‌دست می‌آورند. همچنین، به کمک اندیکاتور MACD می‌توان روند صعودی یا نزولی ارز ها را مشخص کرد و از فرصت‌های احتمالی در بازار نیز استفاده کرد.
تاریخچه اندیکاتور MACD
جرالد اپل (Gerald Appel) در اواخر دهه هفتاد بیان کرد که اندیکاتور MACD یا نوسانگر همگرایی و واگرایی میانگین متحرک یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین اندیکاتورهای حرکتی در دسترس است. اندیکاتور MACD اندیکاتورهای پیرو روند را با تفریق میانگین متحرک طولانی‌تر از میانگین متحرک کوتاه‌تر، به نوسانگر حرکتی تبدیل می‌کند.
نتیجه این فرایند در این دو عبارت به نحو احسن قابل ارائه است : دنبال کردن روند و مومنتوم. اندیکاتور MACD زمانی که میانگین متحرک به خط صفر همگرا می‌شود، آن را قطع کرده و یا نسبت به آن واگرا می‌شود، در بالا و پایین خط صفر نوسان می‌کند.
معامله‌کنندگان می‌توانند تقاطع خطوط سیگنال، نقاط تقاطع با خط میانی و واگرایی‌ها را به منظور تولید سیگنال جستجو کنند. به دلیل نامحدود بودن MACD، این اندیکاتور نمی‌تواند به طور خاص برای شناسایی سطوح اشباع خرید و فروش مفید واقع شود.
فرمول محاسبه اندیکاتور MACD
خط MACD عبارت است از میانگین متحرک ۱۲-روزه منهای میانگین متحرک ۲۶-روزه. برای محاسبه میانگین‌های متحرک، از قیمتهای پایانی استفاده می‌شود. مقادیر ۱۲، ۲۶ و ۹ تنظیمات نمونه‌ای هستند که با MACD به کار رفته‌اند، بنابراین، دیگر مقادیر، بسته به سبک معامله و اهداف ما، می‌توانند جایگزین این مقادیر شوند.
ویژگیهای مثبت و منفی مکدی
با توجه به اینکه مکدی یکی از پر استفاده‌ترین اندیکاتورها محسوب می‌شود می‌توان نتیجه گرفت که احتمالا مورد توجه قرار گرفتن آن بی دلیل نبوده است.
مکدی در کنار سادگی، امکان بررسی همزمان قدرت روند و قدرت بازگشت را دارد که همین ویژگیهای مثبت آن را بین اندیکاتورها محبوب کرده است. در کنار این ویژگیهای مثبت مکدی نیز مانند سایر اندیکاتورها کمی تاخیر دارد که در مقاله مربوط به اندیکاتورها مفصل در این مورد توضیحاتی را ارائه کردیم.
دیگر کاربردهای اندیکاتور مکدی
یکی از کاربردهای اندیکاتور مکدی در تحلیل تکنیکال گرفتن تاییدیه می‌باشد؛ چرا که اندیکاتور MACD نشانه‌های ضعف و قدرت، شدت و جهت روند را به شما نشان داده و در نتیجه شما می‌توانید به راحتی تشخیص دهید که روند مورد نظر قرار است جهت صعودی داشته باشد یا نزولی؟ درنتیجه، طبق شکست‌هایی که در این اندیکاتور شکل می‌گیرد، شما می‌توانید سیگنال هایی مبنی بر خرید و یا فروش دریافت کنید که از سویی دیگر تاییدیه‌های بسیار معتبری نیز می‌باشند.
اندیکاتور میانگین متحرک
اندیکاتور میانگین متحرک (Moving Average) یک از بهترین و پرکاربرد ترین اندیکاتور ها در تحلیل تکنیکال بوده و اصلی ترین کاربرد آن در تشخیص روند بازار می باشد.
میانگین متحرک چیست؟
میانگین یا عمل میانگین‌گرفتن به معنای ” جمع کردن تعدادی داده و تقسیم کردن مجموع آن بر تعداد داده‌ها می‌باشد. ” به عبارتی شما در هنگام میانگین گرفتن حد وسط مجموعه‌ای از داده‌ها را محاسبه می‌کنید که حاصل آن می‌تواند اطلاعات آماری خوبی جهت تصمیم‌گیریهای آینده را در اختیار تحلیلگر قرار دهد.
اندیکاتور میانگین متحرک از قیمتها به عنوان داده‌ها استفاده می‌کند و بر اساس دوره زمانی تعریف شده میانگینی از قیمتهای گذشته محاسبه می‌کند و آن را در قالب خطی بر روی نمودار قیمت نمایش می‌دهد؛ بر این اساس اندیکاتور میانگین متحرک یک اندیکاتور دنباله‌روی روند است که حرکتی شبیه به حرکت نمودار قیمت را نمایش می‌دهد
انواع میانگین متحرک
میانگین متحرک ساده (Simple Moving Average): همانطور که از نام آن پیداست ساده‌ترین حالت محاسبه میانگین می‌باشد که در آن قیمتها در دوره زمانی مشخصی با یکدیگر جمع می‌شوند و بر تعداد دوره تقسیم می‌گردند. در نظر داشته باشید که انتخاب نوع قیمت به عهده شما می‌باشد و بر اساس استراتژی معاملاتی خود می‌توانید از قیمتهای باز، بسته، پایانی و حتی بالاترین و پایین‌ترین قیمت نیز استفاده نمایید. این روش محاسبه میانگین در عین حال که طرفداران زیادی دارد، مورد حجوم منتقدان زیادی نیز قرار گرفته است. یکی از نقدهایی که بر میانگین متحرک ساده وارد است، تفاوت قائل نشدن این روش بین قیمتهای گذشته و قیمتهای اخیر است. به عبارتی اگر میانگین ساده ۸۰ روز اخیر را محاسبه کنیم هیچ تفاوتی بین قیمت روز اول و روز هشتادم وجود ندارد.
حال تصور کنید که قیمت در روز اول 10 دلار بوده است و در روز هشتادم به 50 دلار رسیده است و در این مدت 40 دلارافزایش یافته است و در حالت دوم تصور کنید که قیمت در روز اول 50 دلار بوده و در روز هشتادم به 10 دلار رسیده است و این یعنی 40 دلار کاهش قیمت ولی نتیجه میانگین در هر دو حالت کاملا یکسان خواهد بود.
این مشکل سبب شد تا تحلیلگران روش دیگری را برای محاسبه میانگین قیمت طراحی کنند و آن هم روش میانگین متحرک نمایی بود.
میانگین متحرک نمایی (Exponential Moving Average): این روش که به نام EMA نیز معروف است با هدف رفع مشکل میانگین ساده طراحی شد و به قیمتهای انتهای دوره وزن بیشتری را اضافه نمود. به عبارت دیگر در محاسبه میانگین به روش نمایی، قیمتهای اخیر تاثیر بیشتری در محاسبات خواهند داشت و این روش برای تحلیلگران از محبوبیت بیشتری برخوردار شد.
کاربرد میانگین متحرک
اصلی ترین کاربرد میانگین متحرک می‌تواند نقش حمایت و مقاومت‌پنهان را در سهم ایفا کند و در نواحی قیمتی که نمودار قیمت نشانه‌هایی از بازگشت را نشان نمی‌دهد اقدام به برگشت نماید. برای استفاده از این کاربرد می‌بایست حتما از دوره‌ای استفاده شود که کاملا برای نمودار مناسب و بهینه باشد.
اندیکاتور پارابولیک سار
اندیکاتور پارابولیک‌سار (Parabolic SAR) به معنای “توقف و تغییر جهت” است. همزمان با گسترش روند در طول زمان، اندیکاتور پارابولیک‌سار قیمت را تعقیب می‌کند. هنگامی که قیمتها در حال افزایش باشند، اندیکاتور در زیر آنها قرار داشته و هنگامی هم که قیمتها کاهش یابند، اندیکاتور در بالای آنها قرار دارد. با توجه به مطالب گفته شده، با برگشت روند قیمت و شکست آن در بالا یا پایین اندیکاتور، پارابولیک‌سار متوقف شده و برگشت می‌کند.
سیگنال دهی اندیکاتور پارابولیک سار
اندیکاتور پارابولیک‌سار قیمت را تعقیب کرده و می‌تواند به عنوان یک اندیکاتور تعقیب‌کننده روند در نظر گرفته شود. هنگامی که یک روند نزولی، معکوس شده و صعودی می‌شود، اندیکاتور پارابولیک‌سار قیمتها را مانند حدضرر متحرک تعقیب می‌کند. تا زمانی که روند صعودی پا‌بر‌جا باشد، حدضرر به طور پیوسته به طرف بالا و هم‌جهت با حرکت قیمت، حرکت می‌کند. به عبارت دیگر، اندیکاتور پارابولیک‌سار هرگز در یک روند صعودی کاهش نیافته و به طور پیوسته همزمان با رشد قیمتها، سود را حفظ می‌کند.
این اندیکاتور، به عنوان یک محافظ علیه تمایل به کاهش حدضرر عمل می‌کند. همزمان با توقف افزایش قیمت و معکوس شدن آن در زیر اندیکاتور پارابولیک‌سار، یک روند نزولی با اندیکاتور پارابولیک‌سار در بالای قیمت آغاز می‌شود. اندیکاتور پارابولیک‌سار قیمتهای پایین‌تر را مانند یک حدضرر متحرک، تعقیب می‌کند. همزمان با گسترش روند نزولی، حدضرر به طور پیوسته کاهش می‌یابد. به دلیل اینکه اندیکاتور پارابولیک‌سار هرگز در یک روند نزولی افزایش نمی‌یابد، در موقعیت‌های فروش، همواره سود به بار می‌آورد.
نحوه کار با اندیکاتور پارابولیک‌سار
در طراحی این اندیکاتور دو پارامتر به عنوان متغیر در نظر گرفته شده است:
۱- گام
۲- گام بیشینه
مقدار پیشنهادی و بهینه برای این دو متغیر توسط آقای وایلدر (مبدع این اندیکاتور) به ترتیب ۰.۰۲ و ۰.۲ ارائه شده است. این اعداد به صورت پیش‌فرض در بیشتر نرم‌افزارهای معاملاتی لحاظ شده‌اند.
برای افزایش حساسیت اندیکاتور می‌توان مقدار گام را کاهش داد (مثلا به ۰.۰۱). با این کار فاصله نقطه‌چین‌های تشکیل شده به هم نزدیک‌تر شده و حساسیت اندیکاتور بیشتر می‌شود
.تعیین استاپ لاس با پارابولیک سار
یکی از کاربردهای پارابولیک سار در تعیین محل استاپ لاس می باشد. بعد از باز کردن معامله خرید می توان استاپ لاس را در زیر نقطه اندیکاتور قرار داد. علاوه بر این می توان از سار در تریلینگ استاپ لاس نیز بهره برد. به این صورت که پس از باز کردن معامله خرید با افزایش قیمت و یا نرخ و حرکت رو به بالای کندل ها استاپ لاس را نقطه به نقطه تغییر داد. با ایجاد نقطه جدید استاپ لاس روی آن نقطه قرار داده می شود. واضح است که در روند صعودی هر نقطه بالاتر از نقطه قبلی قرار می گیرد و به این ترتیب استاپ لاس در جهت معامله پیش می رود تا حداکثر سود حاصل شود. همین روش را در معامله فروش و تریلینگ استاپ لاس آن نیز می توان اجرا کرد.
