یکی از روش های گروه بندی رمز ارزها بر اساس روش تولید آنها است،این نوع دسته بندی در نقشه های گرمایی و نشان دادن وضعیت مارکت کپ (ارزش معاملات ) کاربرد دارد.
دسته بندی مهمی که از انواع رمز ارزها مطرح شده است به فناوری به کار رفته در آنها تأکید دارد که در این صورت می‌توان این انواع را در چند مورد زیر قرار داد.
- رمز ارزهای مبتنی بر اثبات کار
- رمز ارزهای مبتنی بر اثبات سهام
- توکن ها
- استیبل کوین‌هارمز ارز
1-رمز ارزهای بنا شده بر پایه روش اثبات کار
انواع رمز ارزهای مبتنی بر اثبات کار ( proof of work) در حال حاضر شامل بزرگ‌ترین رمز ارزها می‌شود. شروع کار جدی رمز ارزها در دنیای امروزی با ساخت بیت کوین آغاز شد که به فناوری بلاک‌چین متکی است و از مفهومی به نام اثبات کار برای پردازش معاملات استفاده می‌کند. برای درک معنا و عملکرد اثبات کار اول از همه باید بدانید بلاک‌چین چیست.
به زبانی ساده‌تر، می‌توان گفت که بلاک‌چین یک سیستم دفتر توزیع شده است. در یک شبکه بلاک‌چین ، کامپیوتر هر شرکت‌کننده که گره نام دارد، کپی کاملی از دفتر سیستم را نگهداری می‌کند. در واقع در این سیستم اطلاعات حساب و معاملات هر گره در فضایی ذخیره می‌شوند با این تفاوت که این اطلاعات توسط سیستم ذخیره می‌شود و افراد دخالتی در آن ندارند.
امنیتی که بلاک‌چین برای هر شبکه ایجاد می‌کند علاوه بر افزایش محبوبیت آن در بستر‌های مبتنی بر فناوری ارز دیجیتال، باعث شده در انواع صنایع مختلف نیز راه پیدا کند.
مزایای اثبات کار
فرایندی که در آن گره‌ها معادلات پیچیده را حل می‌کنند همان کاری است که در اثبات کار به آن اشاره شده است و کلمه اثبات نیز به روند تأیید معاملات توسط بقیه شبکه اشاره دارد. اثبات کار همان چیزی است که اعتبار دفتر کل را حفظ کرده و اتفاق‌نظر را میان همه کاربران ایجاد کرده است.
معایب سیستم اثبات کار
یکی از معایب سیستم بلاک‌چین مبتنی بر اثبات کار این است که گره‌ها نیاز به قدرت محاسباتی خیلی قوی برای حل معادلات شبکه دارند. با توجه به اینکه هر گره باید روی همه معامله‌ها کار کند، افزایش تعداد گره‌های شبکه تغییری در سرعت یا توان شبکه ایجاد نمی‌کند.
به همین دلیل سیستم‌های اثبات کار مقیاس‌پذیری خوبی ندارند. علاوه بر این تحقیقات نشان می‌دهند که شبکه بلاک‌چین به تنهایی به اندازه میزان برق شهر بزرگ، برق مصرف می‌کند که ممکن است مانعی برای ادامه کار این سیستم در بازار رمز ارز باشد.
معرفی بهترین رمز ارزها که از روش اثبات کار استفاده می‌کنند
در حال حاضر دو تا از بزرگ‌ترین و اصلی‌ترین انواع رمز ارز بازار از اثبات کار استفاده می‌کنند. بیت کوین و اتریوم هر دو از اثبات کار استفاده می‌کنند و ارزش بازار این دو بستر حین نگارش این مقاله با هم بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار است، رقمی که باعث می‌شود رقبای دیگر به سادگی پا پیش بکشند.
سیستم اثبات کار تاکنون مقاومت و ویژگی‌های منحصر به فردی را از خود نشان داده است که در چند سال گذشته توانسته دو تا از رمز ارزها ناشناخته جهان را به بزرگ‌ترین رمز ارزها جهان تبدیل کند.
2-رمز ارزهای بنا شده بر پایه روش اثبات سهام
مشکل عمده انواع رمز ارز مبتنی اثبات کار این بود که مقیاس‌پذیری خوبی ندارند. برای غلبه بر این مشکل، نوع جدیدی از الگوریتم اجماع برای بلاک‌چین ایجاد شد که به مجموعه‌ای از گره‌ها اجازه می‌دهد معاملات را تأیید کنند. این سیستم جدید اثبات سهام (PoS ) نام دارد که امنیت را در قالبی کاملاً متفاوت از اثبات کار ارائه می‌دهد.
در سیستم اثبات سهام، لازم نیست گره‌ها تمامی تراکنش‌ها را تأیید کنند. در عوض گره‌های شرکت‌کننده، برای عضویت در یک گروه اعتبارسنجی معاملات، مجبورند قیمتی از دارایی رمز ارز خود را به عنوان سپرده استفاده کنند. این سپرده همان چیزی است که اثبات سهام نام خود را از آن می‌گیرد.
هر گره‌ای که بخواهد تقلب کند یا داده‌های غلط را به دفتر کل انتقال دهد، سهام خود را به عنوان جریمه از دست می‌دهد. در مقابل کسانی که طبق قوانین عمل می‌کنند، پاداشی را از طرف شبکه دریافت می‌کنند.
مزایای اثبات سهام
مهم‌ترین و اصلی‌ترین مزیت بلاک‌چین اثبات سهام نسبت به اثبات کار، سرعت پردازش آن است. از آنجا که گره‌های شرکت‌کننده می‌توانند برای کار در معاملات جداگانه به گروه‌های کوچک‌تر تقسیم شوند، می‌توانند رمز ارزهای را انتخاب کنند که هزینه انجام معاملات در آنها پایین‌تر است.
حتی اتریوم که یکی بستر‌های بزرگ و موفق جهان است و با کمک سیستم اثبات کار به موفقیت چشمگیری رسیده است، در حال تغییر بلاک‌چین خود به اثبات سهام است. این بستر‌های دیگر نیز تغییر بلاک‌چین به اثبات سهام را تنها راه‌حل ممکن برای مشکلاتی که ممکن است در آینده روی دهد، می‌دانند.
معایب اثبات سهام
بزرگ‌ترین معایب بلاک‌چین های اثبات سهام این است که از امنیت خیلی کمتری نسبت به اثبات کار برخوردار هستند و در آینده‌ای نه چندان دور احتمال تبدیل شدن آنها به سیستمی متمرکز، بسیار زیاد است.
یکی دیگر از معایب بلاک‌چین اثبات سهام این است که در صورت قانون‌شکنی توسط کاربر، تمام سپرده وی از او گرفته خواهد شد. البته گرفتن سپرده گره به عنوان جریمه تنها در صورتی است که سهمی که شرکت‌کننده با شکستن قانون به دست می‌آورد، بیشتر از مبلغ سپرده شخص باشد.
مشکل دیگر مربوط به میزان رمز ارزها اثبات سهام است که هر گره مدیریت می‌کند. هر چه دارایی یک گره بیشتر باشد، می‌تواند معاملات بیشتری انجام دهد، درست مانند گلوله برفی که در بالای صخره رها می‌شود و هر چه بیشتر حرکت می‌کند بزرگ‌تر و قوی‌تر می‌شود و در نهایت این گلوله برفی‌ها ممکن است بر کل شبکه مسلط شوند.
می‌دانیم که غیرمتمرکز بودن رمز ارزها بزرگ‌ترین مزیت آن‌هاست اما در آینده‌ای نه چندان دور، بلاک‌چین اثبات سهام ممکن است شروعی برای متمرکز شدن رمز ارزها باشد.
معرفی بهترین رمز ارزها که از روش اثبات سهام استفاده می‌کنند
در حال حاضر، چندین رمز ارز وجود دارند که به بلاک‌چین های اثبات سهام متکی هستند. از مهم‌ترین آنها می‌توان به ایاس (Eos )، دش (Dash ) و ترون (Tron ) اشاره کرد. این رمز ارزها اگرچه در مقایسه با رمز ارزها موفق اثبات کار، بسیار کوچک هستند اما این مسئله به زودی در شرف تغییر است، چرا که همان طور که اشاره کردیم، اتریوم نیز ردر آستانه پیوستن به بلاک‌چین اثبات سهام است.
همچنین لازم به ذکر است که اغلب رمز ارزها جدید به اثبات سهام متکی هستند و دلیل آن هم این است که اثبات سهام به عنوان آینده بلاک‌چین های مقیاس پذیر در نظر گرفته می‌شود.
3-توکن‌ها (آلت کوین‌ها )
توکن‌ها از دیگر انواع رمز ارز، برخلاف سایر رمز ارزها در صدد تبدیل شدن به ارز رایج نیستند. آنها همچنین به عنوان سیستم‌های مستقل عمل نمی‌کنند و بر روی بلاک‌چین موجود در بستری مانند اتریوم ایجاد می‌شوند. برای درک بهتر توکن‌ها، آنها را مانند پولی تصور کنید که تنها در برخی مکان‌های خاص می‌توان از آن استفاده کرد و در بقیه جاها هیچ ارزشی ندارند.
انواع توکن ها
می توان گفت توکن، نماینده یک دارایی تایید شده و دارای ارزش مانند ارز، حواله، آیتم های بازی های کامپیوتری و… است. توکن در دنیای ارزهای رمزنگاری شده، به ارزی گفته می شود که معمولا بر پایه یک بلاک‌چین دیگر ساخته شده است.
مثلا توکن ترون، یک ارز دیجیتال مستقل است که بر پایه شبکه اتریوم ایجاد شده است.
بررسی انواع توکن های که وجود دارد:
1-دسته بندی توکن ها بر اساس ماهیت
در یک دسته‌بندی کلی، توکن‌ها را می‌توان به دو دسته توکن‌های مثلی و غیرمثلی تقسیم کرد. این دو نوع توکن از نظر ماهیت با هم تفاوت دارند و همین تفاوت، کاربردهای متفاوتی نیز برای هر کدام از آنها ایجاد کرده است.
1-1-توکن مثلی (Fungible Token | FT )
به توکن‌های مثلی توکن تعویض‌پذیر (Fungible Token | FT ) منظور از مثلی یا تعویض‌پذیر این است که یک واحد مشخص از آن نوع توکن، هیچ تفاوتی با واحدی دیگر از آن ندارد. بنابراین، در این حالت می‌توان در ازای دریافت یک واحد از توکن، از یک واحد دیگر برای بازپرداخت استفاده کرد.
از جمله توکن‌های مثلی ارز دیجیتال می‌توان به تتر اشاره کرد. شما در صورتی که از دوست خود 100 تتر قرض بگیرید و از آن برای خرید استفاده کنید. دو ماه بعد هنگام بازپرداخت میتوانید 100 تتر از صرافی ارز دیجیتال خرید کرده و به دوست خود بدهید. با توجه به اینکه تتر توکن مثلی است، ارزش واحدهای آن باهم برابر است، بنابراین هیچ مشکلی در بازپرداخت آن وجود نخواهد داشت. توکن‌های مثلی در واقع مثل پول رایج هستند.
2-1-توکن غیر مثلی(None-Fungible Token | NFT )
به توکن‌های غیرمثلی توکن تعویض‌ناپذیر (None-Fungible Token | NFT ) نیز گفته می‌شود. برخلاف توکن های مثلی، در توکن‌های غیرمثلی یا همان تعویض‌ناپذیر هر واحد از یک توکن با واحدهای دیگر متفاوت است و ارزش آنها به ویژگی‌های خاص هر کدام بستگی دارد.
توکن‌های غیر مثلی یا همان NFTها را می‌توان به آثار هنری تشبیه کرد. همانطور که کپی یک اثر هنری ارزش معادل اصل آن را ندارد، توکن‌های غیرمثلی نیز اینگونه هستند. بنابراین، شما نمی‌توانید در ازای دریافت یک توکن غیرمثلی از دوست خود، یک توکن دیگر به او بازگردانید، مگر اینکه توافقی بین شما وجود داشته باشد.
3-1- توکن مثلی - غیر مثلی( فن توکن ) (Fungible - Non-Fungible Token | FT – NFT ) (Fan Token )
فن توکن (Fan Token ) یا توکن هواداری نوعی رمز ارز است که نشان‌دهنده حمایت و طرفداری از یک تیم ورزشی، سازمان خاص، تولید‌کننده محتوا یا ورزش است. اگرچه فن‌توکن‌‌ها به خاطر ماهیت عضویت و ورود به یک گروه خاص آنها شبیه توکن‌های غیرقابل معاوضه (NFT ) هستند اما از طرفی دیگر، بیشتر توکن‌های هواداری همانند ارزهای دیجیتال معروف اتریوم و بیت‌کوین قابل معاوضه هستند و می‌توان هر سکه از آنها را با سکه‌های دیگر تعویض کرد. بنابراین می توان آن ها ترکیبی از دو نوع مثلی و غیر مثلی دانست
یا به عبارتی (Fungible – Non-Fungible ) Token یا (FT – NFT )
ارزش توکن طرفداری ارز دیجیتال به واسطه کاربردهایی است که برای آن تعریف شده است. هر چه مدیران باشگاه‌ها بتوانند امکانات بیشتری به مالکان توکن‌ها ارائه کنند، طرفداران بیشتری به خرید و استفاده از آنها تمایل پیدا خواهند کرد. البته این تنها بخشی از ماجرا است. بخش دوم ماجرا مربوط به محبوبیت باشگاه یا شخص ارائه کننده توکن است.
هر چه طرفداران یک تیم بیشتر باشد احتمال موفقیت و محبوبیت توکن‌های آن نیز بیشتر خواهد بود. بیشتر توکن‌های هواداری موجود مربوط به باشگاه‌های ورزشی به خصوص باشگاه‌های فوتبال و بسکتبال است.
2-دسته بندی توکن ها بر اساس کاربرد
1-توکن های ارزی (Currency tokens )
از این توکن ها که به توکن‌های پرداخت (Payment Tokens ) یا توکن‌های معامله‌ای (Transactional Tokens ) نیز نام برده می شودمی‌شوند، همان طور که از نام آنها مشخص است، از این توکن ها به عنوان یک روش برای پرداخت و ذخیره ارزش استفاده می شود، بنابراین کاربرد این توکن ها مانند سایر ارزهای دیجیتال (مثل بیت کوین ) است.
کاربرد این توکن‌ها معمولا مانند ارزهای سنتی است اما به نسبت آنها مزایای زیادی دارند. یکی از این مزایا عدم وجود سازمان مرکزی مثل بانک یا درگاه پرداخت برای ثبت و تایید تراکنش‌ها است. این مورد هم هزینه تراکنش را کاهش می‌دهد و هم امکان سانسور و حذف تراکنش‌ها را از دولت‌ها و سازمان‌ها می‌گیرد. امنیت این نوع پرداخت نیز به دلیل غیرمتمرکز بودن شبکه بیشتر است.
توجه به این نکته مهم است که تمام توکن‌های معامله‌ای شبیه ارزهای معمولی نیستند. به عنوان مثال این نوع توکن‌ها در زنجیره‌های تامین و سایر صنایع برای اعمال ماهیت تغییرناپذیر تکنولوژی بلاک چین و انعطاف‌پذیری قراردادهای هوشمند در عملیات خود استفاده می‌کنند. بسیاری از کوین‌های قدیمی مانند بیت‌کوین و بیت‌کوین‌کش را می‌توان جزو این دسته از توکن‌ها دسته‌بندی کرد.
2-توکن های کاربردی (Utility tokens )
ظهور اتریوم باعث به وجود آمدن “توکن های کاربردی” شد. برخلاف توکن های ارزی، این نوع از توکن ها به دارندگان شان اجازه دسترسی به یک محصول یا سرویس خاص را می دهند. توکن های کاربردی چندکاره هستند و معمولا بر روی یک بلاک‌چین مانند اتریوم ساخته می شوند و در همان شبکه می توانند مورد استفاده قرار گیرند.
توکن‌های کاربردی (Utility Token ) نوعی دیگر از توکن‌ها هستند که با ادغام در یک پروتکل بلاک چینی، امکان دسترسی و استفاده از امکانات آن را برای اشخاص فراهم می‌کنند. بنابراین می‌توان گفت، توکن‌های کاربردی پاسخی دیگر برای سوال توکن چیست هستند که برای اهداف مشخصی درون بستر یا برنامه‌ی میزبان خود فعالیت می‌کنند. عمومی‌ترین کاربرد این توکن‌ها در پرداخت‌های درون بستری است. رابطه‌ی بین توکن کاربردی و بستر میزبان رابطه هم‌افزایی است. در این رابطه، بلاک چین امنیت لازم برای توکن را فراهم و در مقابل، از آن برای توسعه فعالیت اقتصادی درون برنامه‌ای خود استفاده می‌کند.
3-توکن های بهادار (Securities tokens )
توکن بهادار (Security Token ) ، توکنی است که بر روی یک بلاک چین ساخته شده و نشان‌دهنده سهمی از یک شرکت یا دارایی است . با این توکن ها علاوه بر اینکه می توان محصولات و خدمات را خریداری کرد، می توان با نگهداری آنها انتظار بازده سرمایه گذاری و منفعت نیز داشت. این ویژگی باعث شده تا برخی از فعالان بازار و همچنین کمیسیون بورس اوراق بهادار آمریکا (SEC ) آنها را به عنوان اوراق بهادار طبقه بندی کنند.
بنابراین این توکن ها به عنوان یک قرارداد سرمایه گذاری و دارای پتانسیل کسب سود و درآمد انفعالی (passive income ) شناخته می شوند.
در کنار توکن بهادار، نوع دیگری از آن با نام توکن سهمی (Equity ) مطرح می‌شود که به سرمایه‌گذاران، مالکیت سهام شرکت‌هایی که منتشر کننده توکن هستند را خارج از فضای رسمی اوراق بهادار اعطا می‌کنند. این توکن‌ها بیشتر در تئوری وجود دارند و در عمل، نمونه موفقی از آنها موجود نیست. تمایل به استفاده از این توکن‌ها با شک و شبهه همراه است چرا که هیچ تضمینی برای مالکیت شرکت مورد نظر از طریق این توکن‌ها وجود ندارد.
توکن سوزی
واژه توکن سوزی (Token Burn ) یا کوین سوزی (Coin Burn ) هر دو به حذف عمدی تعدادی از سکه‌های مربوط به یک رمزارز گفته می‌شود. توکن‌سوزی می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد اما مهم‌ترین دلیل آن، کاهش عرضه ارز دیجیتال به منظور بالا بردن قیمت آن و جذب سرمایه‌گذاران جدید به شبکه است.
مدیران پروژه‌های ارز دیجیتال معمولا توکن‌ها یا سکه‌هایی که دارند را برای این‌کار استفاده می‌کنند یا با خرید ارزها از سایر کاربران این کار را انجام می‌دهند. فرآیند انجام این کار بدین صورت است که سکهها به آدرس مشخصی که هیچ کس به آن دسترسی ندارد فرستاده می‌شود. تمامی دارایی‌های موجود در این حساب قابل مشاهده برای همگان است اما امکان استفاده از ارزهای موجود در آن برای هیچ کس وجود ندارد.
کاربرد دیگر توکن‌سوزی در استیبل‌کوین‌ها است. تقاضا و عرضه برای استفاده از ارزهای دیجیتال با ثبات در طی زمان و با توجه به روند بازار تغییر می‌کند. برای اینکه عرضه و تقاضا در قیمت این ارزها تغییری ایجاد نکند، مدیریت این ارزها اقدام به ایجاد و یا سوزاندن توکن‌های خود در زمان‌هایی که نیاز است، می‌کند. مشابه این کار برای توکن‌هایی که در عرضه اولیه ارزهای دیجیتال به فروش نرفته باشند انجام می‌شود تا اثر آنها بر روی قیمت ارز از بین برود.
لیست 100 Token برتر
برترین توکن ها رو میتوانید از سایت کوین مارکت کپ مشاهده کنید.
4-استیبل کوین‌ها
همان طور که از نامش می‌توان حدس زد (استیبل به معنای ثابت )، استیبل کوین‌ها با هدف ایجاد روش و شیوه‌ای جدید و ایمن برای ذخیره دارایی وارد بازار شده‌اند. رمز ارزهای استاندارد مانند بیت کوین و اتریوم ممکن است در یک بازه زمانی کوتاه از نظر قیمت، نوسان زیادی را تجربه کنند که این مدیریت آنها را دشوار می‌کند.
می‌بینیم که بسیاری از سرمایه‌گذاران رمز ارز یک شبه چند میلیون یا چند میلیارد دلار سود کرده‌اند و همین را طی چند روز به دلیل نوسانات شدید قیمت از دست داده‌اند. استیبل کوین‌ها به دلیل همین سودها ضررهای ناگهانی ایجاد شدند.
استیبل کوین‌ها در واقع ترکیبی از ارزدیجیتال و توکن‌ها هستند. آنها از این نظر که بر روی بلاک‌چین های موجود ساخته می‌شوند به توکن‌ها و از این نظر که با ارز فیات مبادله می‌شوند به ارزهای دیجیتال شباهت دارند. در داخل بازار، آنها نقش اساسی در انجام معاملات روزانه و تکراری و به دور از نوسانات قیمت ایفا می‌کنند.
اغلب استیبل کوین‌ها با پیوند دادن ارزش خود با یک یا چند ارز فیات و نگه‌داشتن ذخایر آن ارزها به عنوان تضمینی برای ارزش توکن‌ها، به این موفقیت و محبوبیت گسترده دست یافته‌اند.
مزایای استیبل کوین‌ها
یکی از مهم‌ترین موانع ورود رمز ارزها به اقتصاد گسترده جهان، نوسانات آن‌هاست. این امر، اگرچه کار بانک‌ها را برای استفاده از رمز ارزها دشوار کرده است اما از طرفی خرده فروشان می‌توانند آنها را به عنوان پرداخت کالا و خدمات بپذیرند و همچنین افراد می‌توانند از آن به عنوان فضایی برای پس انداز استفاده کنند.
معایب استیبل کوین ها
یکی از معایب استیبل کوین‌ها این است که سرنوشت سکهها و دارندگان سکهها به شرکت‌هایی که آنها را مدیریت می‌کنند بستگی دارد و این شرکت‌ها باید به طور مرتب پول نقد را در ذخیره داشته باشند.
از آنجا که زنجیره پول ثابت توسط دولت‌ها پشتیبانی نمی‌شود، هر گونه ضعفی در مدیریت و کنترل دارایی ممکن است منجر به بروز مشکلات گسترده شود.
بستر‌های بزرگ استیبل کوین‌ها
علاوه بر تتر که می‌توان گفت حدود ۹۰ درصد معاملات استیبل کوین‌ها را انجام می‌دهد، چند نمونه بستر بزرگ دیگر نیز وجود دارد، از جمله پاکسوس (Paxos )، جمینای (Gemini ) و ترو یو اس دی (TrueUSD ).
علاوه بر استیبل کوین‌های بالا، یک مورد دیگر نیز در بازار وجود دارد که به تازگی توجه سرمایه‌گذاران بسیاری را به خود جلب کرده است، لیبرا (Libra ) رمز ارزمورد حمایت فیسبوک است.
